Chương trình tín dụng đối với hộ cận nghèo:
Góp phần đảm bảo an sinh xã hội
Ngày 23.2.2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 15/2013/QÐ-TTg về tín dụng đối với hộ cận nghèo (HCN). Ðây là một chủ trương mang đậm tính nhân văn, góp phần thiết thực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo bền vững và đảm bảo an sinh xã hội (ASXH). Qua thời gian đầu triển khai cho vay HCN tại tỉnh ta đã đạt được kết quả đáng ghi nhận.
Những năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ về chương trình tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo, hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã nỗ lực triển khai công tác cho vay hộ nghèo, tích cực góp phần vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, đảm bảo ASXH…
Bên cạnh đó, một đối tượng cũng rất cần được sự hỗ trợ của Nhà nước là HCN. Có thể thấy rằng, sau hộ nghèo, HCN là những hộ có nhiều khó khăn do mức thu nhập còn khá thấp, thiếu vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh và không hội đủ điều kiện để được vay vốn với lãi suất ưu đãi của NHCSXH, dễ trở thành hộ nghèo. Vì vậy, việc hỗ trợ vốn cũng như các chính sách khác nhằm giúp đỡ HCN khắc phục khó khăn trong sản xuất, đời sống đã và đang được Đảng, Nhà nước quan tâm.
Theo ông Nguyễn Đình Sơn, Giám đốc Chi nhánh NHCSXH Bình Định, Quyết định 15 là một chủ trương mang đậm tính nhân văn. Ngay tại Điều 1 của Quyết định 15 đã xác định: “NHCSXH thực hiện cho vay HCN đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, nhằm góp phần thực hiện chính sách ASXH, giảm nghèo bền vững”. Những đối tượng được vay vốn từ chương trình này là những HCN được xác định theo “chuẩn HCN” do Thủ tướng Chính phủ quy định trong từng thời kỳ.
“Ngân hàng Chính sách Xã hội thực hiện cho vay hộ cận nghèo đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, nhằm góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững”
(Trích Điều 1 của Quyết định số 15/2013/QĐ-TTg về tín dụng đối với hộ cận nghèo)
Theo QĐ 15, mức vay sẽ do NHCSXH và HCN thỏa thuận, nhưng không vượt quá mức cho vay tối đa phục vụ sản xuất, kinh doanh áp dụng đối với HCN trong từng thời kỳ. Lãi suất cho vay được xác định bằng 130% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ. Cụ thể mức vay tối đa là 30 triệu đồng/hộ. Đồng thời, lãi suất nợ quá hạn cũng được xác định bằng 130% lãi suất cho vay. Thời hạn cho vay do NHCSXH và HCN thỏa thuận phù hợp với chu kỳ sản xuất, kinh doanh và khả năng trả nợ của khách hàng. Về điều kiện, hồ sơ và thủ tục cho vay và quy trình cho vay HCN được thực hiện như đối với cho vay hộ nghèo. Theo ông Nguyễn Đình Sơn, đây là chủ trương rất “thoáng”, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các HCN. Bên cạnh quy định về phạm vi, đối tượng áp dụng, mức cho vay, thời hạn cho vay, điều kiện, hồ sơ và thủ tục cho vay, Thủ tướng Chính phủ cũng giao trách nhiệm đối với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện Quyết định 15.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 15, ngày 12.4.2013, Tổng Giám đốc NHCSXH Việt Nam đã có văn bản số 1003/NHCS-TDNN về việc “Hướng dẫn nghiệp vụ cho vay vốn đối với HCN theo Quyết định số 15”. Chi nhánh NHCSXH Bình Định đã sớm tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện. Bên cạnh công tác nắm danh sách các HCN trên địa bàn tỉnh, Chi nhánh đã phối hợp với chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị, hội-đoàn thể để có kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 15; phối hợp với Sở LĐ-TB-XH, các địa phương rà soát, đánh giá, xác định danh sách HCN để triển khai công tác giải ngân cho vay.
Nhiều địa phương trong tỉnh đã đạt được kết quả cho vay HCN rất khả quan, tiêu biểu là các huyện: Hoài Ân (cho vay 9,145 tỉ đồng/316 HCN, đạt 22,4% so với số hộ điều tra của Sở LĐ-TB-XH); Tây Sơn (cho vay 10,367 tỉ đồng/370 HCN, đạt gần 20%); An Nhơn (cho vay trên 8 tỉ đồng/283 HCN, đạt gần 19%); Hoài Nhơn (cho vay 15,1 tỉ đồng/529 HCN, đạt trên 11%)…
Ông Nguyễn Đình Sơn cho biết: “Về nguồn vốn vay, ngoài 12 tỉ đồng của NHCSXH Việt Nam chuyển về cho tỉnh Bình Định, Chi nhánh NHCSXH đã tham mưu cho UBND tỉnh đề nghị Trung ương cho phép tỉnh được điều chỉnh số vốn từ nguồn thu hồi của hộ nghèo để chủ động cho vay HCN. Nhờ vậy, kế hoạch nguồn vốn thường xuyên được UBND tỉnh bổ sung kịp thời để các huyện, thị xã trong tỉnh triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, chi nhánh còn phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương để triển khai thực hiện Quyết định 15 đến tận xã, thôn và các tổ tiết kiệm vay vốn”.
Nhờ sự nỗ lực của NHCSXH tỉnh và sự phối hợp triển khai đồng bộ của chính quyền các địa phương cùng các sở, ngành có liên quan nên bước đầu hoạt động cho vay HCN trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Ông Nguyễn Đình Sơn cho biết: “Tuy mới triển khai trong thời gian khoảng 3 tháng (từ tháng 5 đến tháng 8.2013), song hoạt động cho vay HCN trên địa bàn đã đạt được những kết quả khả quan. Từ 12 tỉ đồng nguồn vốn ban đầu của Trung ương chuyển về, đến nay nguồn vốn cho vay HCN đã được bổ sung thêm 80,2 tỉ đồng. Theo kế hoạch, tổng dư nợ cho vay HCN toàn tỉnh năm 2013 là 92,2 tỉ đồng, đến cuối tháng 8 đã đạt gần 74 tỉ đồng (đạt khoảng 84,4% kế hoạch năm)”.
VIẾT HIỀN