CHƯƠNG TRÌNH TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG NĂM 2018:
Chưa áp dụng theo “Thông tư 38”
Thông tư 38/2017/TT-BYT “Quy định danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc-xin, sinh phẩm y tế bắt buộc” do Bộ Y tế ban hành có hiệu lực từ 1.1.2018. Nhưng theo Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh, hiện đơn vị vẫn chưa nhận được hướng dẫn cụ thể và nguồn vắc-xin để thực hiện theo thông tư này.
Những điểm mới của “Thông tư 38”
Theo Thông tư 38/2017/TT-BYT “Quy định danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc-xin, sinh phẩm y tế bắt buộc”, có hiệu lực từ 1.1.2018 do Bộ Y tế vừa ban hành, bệnh truyền nhiễm và vắc-xin thực hiện tiêm bắt buộc trong chương trình tiêm chủng mở rộng, áp dụng cho trẻ từ sơ sinh đến 5 tuổi, bao gồm 10 bệnh: viêm gan vi-rút B, bệnh lao, bệnh bạch hầu, bệnh ho gà, bệnh uốn ván, bệnh bại liệt, bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b; bệnh sởi, viêm não Nhật bản B, rubella. Trong đó, có hai vắc- xin được chỉ định tiêm bắt buộc cho các bé sơ sinh (viêm gan vi- rút B sơ sinh tiêm trong vòng 24 giờ đầu sau sinh và vắc-xin lao tiêm một lần cho trẻ trong vòng 1 tháng đầu sau sinh).
Thông tư 38 cũng quy định rõ về lịch tiêm chủng quy định cho mỗi loại vắc-xin, đối tượng tiêm. Các đối tượng tiêm 10 vắc- xin nêu trên được miễn phí do ngân sách nhà nước đài thọ. Theo hướng dẫn tại thông tư này, nếu chưa tiêm đúng lịch thì tiêm chủng càng sớm càng tốt sau đó, nhưng phải đảm bảo phù hợp với đối tượng và hướng dẫn của chương trình tiêm chủng mở rộng; việc tiêm chủng chiến dịch hoặc tiêm chủng bổ sung được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong từng trường hợp cụ thể; danh mục này cũng sẽ được cập nhật và bổ sung trong trường hợp cần thiết. Theo danh mục tại Thông tư 38, vắc-xin tả không còn trong danh mục tiêm chủng bắt buộc với trẻ nhỏ (theo quy định hiện hành tại Thông tư 26/2011/TT-BYT ngày 24.6.2011).
Thông tư 38 cũng quy định đối tượng phải sử dụng vắc- xin, sinh phẩm y tế bắt buộc với 8 bệnh: bạch hầu, bại liệt, ho gà, rubella, sởi, tả, viêm não Nhật Bản, bệnh dại. 8 vắc-xin sinh phẩm này được sử dụng cho những người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch hoặc đến vùng có dịch. So với quy định cũ, danh sách này đã giảm 13 bệnh (viêm gan vi-rút A, viêm gan vi-rút B, lao, quai bị, thương hàn, sốt vàng, thủy đậu, Rota vi-rút, uốn ván, viêm màng não do não mô cầu, viêm phổi do phế cầu; viêm màng não do vi khuẩn Hib…) không còn trong danh mục tiêm bắt buộc. Việc xác định phạm vi và đối tượng sử dụng vắc-xin thuộc danh mục quy định bắt buộc do sở y tế xem xét quyết định hoặc chỉ đạo của Bộ Y tế trên cơ sở tình hình dịch bệnh, điều kiện cung ứng vắc-xin, nguồn lực của địa phương.
Chưa có vắc-xin - chưa triển khai
Được biết, danh mục các bệnh và vắc-xin, sinh phẩm bắt buộc với trẻ em và người có nguy cơ mắc được điều chỉnh cho phù hợp với mô hình bệnh tật, các yếu tố gây dịch tại Việt Nam. Các bệnh thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng là những bệnh thuộc diện bắt buộc phải tiêm để duy trì miễn dịch cộng đồng. Tiêm chủng bắt buộc là để tăng cường miễn dịch cho đối tượng được tiêm và đồng thời bảo vệ cho cả cộng đồng.
Việc tuân thủ quy định tiêm chủng rất quan trọng, bởi nếu vẫn còn những đối tượng không được tiêm chủng, bệnh vẫn có thể tiếp tục lưu hành trong cộng đồng và có thể lây cho những đối tượng chưa có miễn dịch, nhất là những đối tượng chưa đủ tuổi để tiêm chủng.
Thông tin từ Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh cho biết, trong năm 2017 tỉ lệ tiêm chủng trên địa bàn tỉnh ước đạt 98%. Riêng tỉ lệ tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh chỉ đạt khoảng 70% (đạt chỉ tiêu của Bộ Y tế), trong khi tỉ lệ mong muốn của ngành y tế tỉnh là 80%. Nguyên nhân là do những tháng đầu năm 2017 thiếu vắc-xin để tiêm cho đối tượng này.
Thạc sĩ Bùi Ngọc Lân, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh, cho biết: Hiện tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đang tiêm phòng 8 loại bệnh cho trẻ em và tiêm phòng uốn ván cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Bộ Y tế đã triển khai tiêm phòng bại liệt, nhưng Bình Định vẫn chưa có loại vắc-xin này (chỉ dùng vắc-xin bằng đường uống). Bên cạnh đó, Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh chưa nhận được hướng dẫn cụ thể cũng như nguồn vắc-xin để thực hiện việc tiêm chủng như tinh thần Thông tư 38/2017/TT-BYT. Ngay sau khi nhận được hướng dẫn và vắc- xin, các cơ sở y tế sẽ triển khai thực hiện đúng theo tinh thần Bộ Y tế chỉ đạo.
LÊ CƯỜNG