Bệnh viêm gan A: Ít nguy hiểm nhưng dễ lây nhiễm
Viêm gan A là loại bệnh truyền nhiễm phổ biến trên thế giới, chủ yếu lây qua con đường ăn uống, qua tiếp xúc với dịch tiết cơ thể. Khi mà câu chuyện “thực phẩm bẩn” còn chưa thấy hồi kết thì ý thức phòng bệnh phải được lưu ý quan tâm.
Khi chúng ta ăn phải thực phẩm nhiễm bẩn, độc hại, vi-rút viêm gan A (VGA) sẽ theo thức ăn, nước uống xâm nhập vào cơ thể làm cho gan bị viêm, ảnh hưởng tới vai trò hoạt động. Vi-rút VGA được tìm thấy trong mồ hôi, nước bọt, nước tiểu, nhưng nhiều nhất vẫn là ở phân của người bệnh. Vi-rút VGA theo thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Trong thời kỳ ủ bệnh, bệnh VGA có thể lây truyền trực tiếp hoặc gián tiếp qua nước bọt của người bệnh. Vi-rút VGA có ở khắp nơi, nhưng có nhiều nhất là ở những nơi có môi trường vệ sinh kém, khả năng kiểm soát và quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm thấp. Ngoài ra bệnh VGA còn lây truyền qua đường quan hệ tình dục không an toàn với người có vi-rút, truyền máu của người bị nhiễm VGA.
Vi-rút VGA là vi-rút tương đối khó tiêu diệt, nó có lớp vỏ kiên cố nên có thể sống sót trong nhiều năm ở nhiệt độ - 200C hay khi bị phơi khô vẫn có thể tồn tại trong nhiều tuần. Tuy nhiên, ở nhiệt độ nước sôi 850C trong vòng 1 phút, vi-rút VGA lại dễ dàng bị tiêu diệt.
Khi bị nhiễm VGA, người bệnh có thể bị giảm vai trò gan và có một số dấu hiệu điển hình như: chán ăn, sốt nhẹ, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đau cơ, ngứa, vàng da, vàng mắt, đau bụng hoặc đau tức, khó chịu ở vùng bụng trên bên phải, bên dưới xương sườn, nước tiểu sẫm màu. Mọi lứa tuổi đều có thể bị bệnh, khoảng 80% trẻ em < 2 tuổi khi mắc bệnh thường không có triệu chứng nào, nhưng với những bệnh nhân > 6 tuổi kết hợp với tình trạng sức khỏe khi bị bệnh sẽ có các triệu chứng từ nhẹ đến nặng và càng lớn tuổi thì bệnh sẽ càng nặng hơn.
Bác sĩ Huỳnh Vĩnh Thu (Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh) cho biết: “Vi-rút VGA khi vào cơ thể sẽ sinh sôi nảy nở nhanh chóng trong các tế bào gan, từ đó chúng theo ống dẫn mật vào đường ruột và theo phân ra ngoài. Nếu chúng ta xử lý phân không tốt, không đúng cách thì nguy cơ lây nhiễm rất cao. Khi bị mắc bệnh VGA, người bệnh có thể không có triệu trứng gì và bệnh tự khỏi. Khi có triệu chứng, người bệnh có biểu hiện mệt mỏi toàn thân, đau cơ, ngứa, da vàng, mắt vàng, nôn hoặc buồn nôn, đau bụng hoặc khó chịu nhiều ở vùng gan, ở bụng phía bên phải dưới xương sườn, người bệnh chán ăn hoặc ăn không ngon miệng, nước tiểu sậm màu, phân bạc màu và lỏng hơn bình thường. Bệnh có thể kéo dài vài tuần cho đến sáu tháng. Điều trị bệnh VGA chủ yếu là điều trị triệu chứng và nâng cao thể trạng của bệnh nhân. Bệnh VGA là một căn bệnh dễ lây nhiễm nhưng điều may mắn là trong quá trình điều trị có thể phục hồi hoàn toàn”.
Mặc dù biến chứng của bệnh VGA không nguy hiểm như viêm gan B - gây ra chứng xơ gan, bệnh ung thư gan - nhưng cũng tác động xấu đến sức khỏe của con người, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống kinh tế, việc làm. Do chúng ta đang sống trong môi trường rất dễ nhiễm vi-rút VGA nên cần lưu tâm phòng bệnh.
Bác sĩ Huỳnh Vĩnh Thu lưu ý: Để phòng bệnh VGA, các đối tượng từ 1 tuổi trở lên và người lớn nên tiêm 2 liều vắc-xin cách nhau ít nhất 6 tháng. Bên cạnh đó cần thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); không sử dụng chung đồ dùng cá nhân như bát, đũa, bàn chải đánh răng, khăn mặt ...; đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ; xử lý phân đúng cách và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, không đi cầu bừa bãi ra ngoài môi trường.
MINH PHƯỢNG (Trung tâm TT-GDSK tỉnh)