Xử lý khai thác thủy sản bằng các nghề cấm: Còn nhiều khó khăn

Tuy bị cấm nhưng hiện nay nhiều đối tượng dùng ghe máy gắn gọng xiết (thường gọi là xung điện, xiết máy), tàu hành nghề lưới kéo (giã cào) để khai thác thủy sản trên các đầm, vùng ven biển trong tỉnh vẫn còn nhiều. Chính quyền địa phương và ngành chức năng còn nhiều khó khăn trong việc xử lý nghề cấm này.

Huyện Tuy Phước phối hợp Thanh tra Chi cục Thủy sản tuần tra và bắt giữ một phương tiện XĐXM đang KTTS trên đầm Thị Nại.

Xử lý nhiều vẫn không giảm

Theo Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT), năm 2017, Thanh tra bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã phối hợp các đơn vị có liên quan tổ chức 93 chuyến tuần tra, kiểm tra 334 lượt phương tiện. Qua đó, phát hiện và xử lý 68 trường hợp vi phạm các quy định về khai thác thủy sản (KTTS), phạt tiền 85 triệu đồng; trong đó, xử lý 8 ghe giã cào và xung điện, xiết máy (XĐXM), tịch thu 4 gọng gỗ, 2 tấm lưới, 2 bình ắc quy, 2 bộ kích điện tự chế. Ngoài ra, các địa phương đã chủ động tổ chức hơn 125 đợt tuần tra thông qua hoạt động đồng quản lý tại địa phương, phát hiện 37 vụ vi phạm KTTS bằng nghề XĐXM, xử phạt gần 11 triệu đồng và thu giữ nhiều tang vật.

Ông Trần Kim Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, đánh giá: Số vụ vi phạm các nghề cấm trong KTTS tại các đầm, vùng ven biển có chiều hướng gia tăng trở lại trong thời gian gần đây. Các đối tượng thường hoạt động vào đêm tối và ngày càng tinh vi, bố trí người cảnh giới từ xa và rất manh động, sẵn sàng chống đối khi bị phát hiện. Một số địa phương cấp huyện, xã vẫn chưa quan tâm đúng mức trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại địa phương; chưa có chính sách, cơ chế hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cụ thể để người hoạt động KTTS trái phép chuyển sang nghề thích hợp.

Đáng lo hiện nay, toàn tỉnh còn 117 phương tiện vẫn lén lút hoạt động XĐXM; trong đó, xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước) có 44 phương tiện; xã Cát Minh có 53 phương tiện, xã Cát Khánh (huyện Phù Cát) có 8 phương tiện và xã Nhơn Hội (TP Quy Nhơn) có 12 phương tiện.

Ông Phạm Quang Ân, Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Tuy Phước, đánh giá: “Tuy năm 2017, các cơ quan chức năng của huyện đã bắt và xử lý nhiều phương tiện hành nghề cấm; mỗi phương tiện bị xử phạt từ 6 triệu đồng đến 15 triệu đồng. Song thẳng thắn nhìn nhận, công tác xử lý các đối tượng KTTS bằng nghề cấm còn gặp nhiều khó khăn”.

Theo ông Ân, lợi nhuận khi sử dụng XĐXM, giã cào để KTTS khá cao, nên các đối tượng bất chấp vi phạm.

Ông Phan Thế Khoa, Chủ tịch UBND xã Phước Thuận (Tuy Phước), là xã có số lượng XĐXM nhiều, than khó: “Xã thường bố trí lực lượng tổ chức kiểm tra XĐXM trên đầm Thị Nại, tuyên truyền Luật Thủy sản trên đài truyền thanh xã, nhưng ý thức bảo vệ nguồn lợi thủy sản của bộ phận ngư dân hành nghề cấm còn rất hạn chế. Hơn nữa, mỗi đợt ra quân truy quét, xử lý XĐXM trên đầm xã phải thuê ghe của ngư dân. Việc thuê phương tiện cũng không dễ dàng, vì chủ ghe sợ các đối tượng hành nghề cấm trả thù”.

Nhiều ghe máy gắn gọng xiết đang đậu tại bến Lộc Đông, thôn Lộc Hạ, xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước).

Ngăn chặn ngay từ trên bờ

Ông Ngô Ngọc Tường, Trưởng CA xã Phước Sơn (Tuy Phước), cho rằng: “Tình trạng XĐXM, giã cào đang tận diệt nhiều loài thủy sinh, vắt kiệt nguồn lợi thủy sản. Để xử lý rốt ráo, dứt điểm thì phải có giải pháp ngăn chặn ngay từ trên bờ. Do vậy, Chi cục Thủy sản cần siết chặt đăng kiểm tàu thuyền; trong đó, xử lý mạnh tay các phương tiện hành nghề cấm, kể cả không cấp Giấy chứng nhận đăng kiểm”.

Còn theo ông Phạm Quang Ân, gọng xiết gắn trên ghe chỉ dùng để hành nghề XĐXM, gây mất an toàn khi ra vào các luồng lạch. Đây là một hình thức khai thác bị cấm từ nhiều năm nay, nhưng nhiều ghe vẫn ngang nhiên gắn gọng xiết đậu dọc các bến thuyền và luồng lạch. Do vậy, Sở NN&PTNT nên rà soát, đánh giá, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh xem xét đưa gọng xiết vào danh mục cấm để tạo điều kiện cho các lực lượng tuyên truyền ngăn chặn và xử lý triệt để.

Ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: “Sở đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản rà soát, lấy ý kiến từ các địa phương về phương án xử lý XĐXM. Hiện nay, đơn vị này đang gấp rút hoàn thiện thủ tục pháp lý. Sau khi hoàn thành, hồ sơ này sẽ được chuyển cho cơ quan có thẩm quyền xem xét, thẩm định và trình UBND tỉnh để xin ý kiến bổ sung gọng xiết vào danh mục cấm trong Quy chế quản lý hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, các gọng xiết gắn trên ghe sẽ bị xử lý ngay tại bến đậu”.

TRỌNG LỢI