Những chiến công thầm lặng

Cuối năm 1967, khi phong trào cách mạng miền Nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam quyết định mở chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 để mở rộng vùng giải phóng. Thực hiện chủ trương của cấp trên, tháng 10.1967, Hội đồng cung cấp tiền phương (Ban tiền phương) tỉnh Bình Ðịnh đã ra quyết định thành lập lực lượng thanh niên xung phong để phục vụ cho chiến dịch Mậu Thân.

Đồng đội về thăm lại địa điểm núi Hòn Đền, nơi 12 liệt sĩ TNXP hy sinh ngày 11.2.1968.

Kiên cường chiến đấu, anh dũng hy sinh

Tổng đội thanh niên xung phong (TNXP) thường trực tỉnh được thành lập trên cơ sở lực lượng TNXP Nguyễn Kim, Ngô Mây và lực lượng đảng viên, cán bộ, thanh niên chủ chốt của các xã thuộc huyện Hoài Nhơn, lấy tên là Tiểu đoàn TNXP Quyết Thắng. Quân số của Tiểu đoàn lúc bấy giờ gồm bộ khung Tiểu đoàn do đồng chí Nguyễn Tấn Ích phụ trách, có 2 trung đội TNXP với khoảng 100 đồng chí là những đoàn viên, thanh niên ưu tú, được điều động bổ sung lực lượng để phục vụ chiến dịch.

Từ tháng 10 đến 12.1967, Tiểu đoàn đóng quân tại thôn Ngọc Sơn, xã Hoài Thanh, đến đầu tháng 1.1968, khi đầy đủ quân số thì chuyển về chân núi Hòn Đền (thuộc thôn Hội Phú, xã Hoài Hảo, Hoài Nhơn). Sau chiến dịch, ngày 9.2.1968, đơn vị được huy động đi cứu đói cho đồng bào dân tộc thiểu số huyện An Lão, chỉ còn bộ khung lãnh đạo ở lại căn cứ.

Sau đó, địch tiếp tục khủng bố và phát hiện nơi đóng quân của lực lượng TNXP tại núi Hòn Đền; chúng đã ném bom, bắn phá, giết hại hầu hết lực lượng lãnh đạo Tiểu đoàn, trong đó 11 đồng chí hy sinh, 1 đồng chí bị thương, bị địch bắt sau đó bị giết hại. Phải 4 tháng sau, khi địch hết đánh phá, lực lượng TNXP mới tiến hành tìm kiếm và an táng đồng đội đã hy sinh tại chân núi Hòn Đền. Sau ngày giải phóng, các liệt sĩ được quy tập vào Nghĩa trang liệt sĩ xã Hoài Hảo, một số được gia đình đưa về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ quê nhà.

Ghi nhận những chiến công

Cuối tháng 2.1968, các vùng giải phóng tiếp tục bị địch càn quét đánh phá, lực lượng TNXP được cấp trên chủ trương chuyển về tập trung ở hậu cứ.

Đầu tháng 3.1968, Tổng đội TNXP tiếp tục tuyển quân để bổ sung lực lượng từ các huyện An Lão, Hoài Ân, Phù Mỹ, Phù Cát, Bình Khê, Vĩnh Thạnh và hình thành 3 đại đội với tên gọi: CĐI, CĐV, CĐX (sau này đổi tên là Đội 1, Đội 2, Đội 3). Đội 1 đóng quân tại xóm Lớn, xóm Nhỏ thuộc thôn Vạn Hội, xã Ân Tín, huyện Hoài Ân. Đội 2 đóng quân tại thôn Nghĩa Điền, xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân. Đội 3 đóng quân tại núi Zang Điên, xã Bình Giang, huyện Bình Khê. Lúc này, lực lượng đã hình thành đầy đủ, quân số trên 300 người; có nhiệm vụ chính là củng cố tổ chức, xây dựng đơn vị, mở đường, vận chuyển lương thực, vũ khí, quân trang, thuốc men phục vụ bộ đội chiến đấu, thu dọn chiến trường, làm công tác tử sĩ, chuyển thương binh về hậu cứ...

Những năm tháng tiếp theo là chặng đường đầy gian nan, ác liệt, bị địch càn quét đánh phá từ đồng bằng đến rừng núi, hậu cứ, lực lượng TNXP ngày đêm vừa phục vụ bộ đội đánh giặc vừa phải chiến đấu với Mỹ, ngụy. Trong quá trình công tác, lực lượng TNXP đã chiến đấu dũng cảm, có trên 150 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh; đến nay vẫn còn 62 liệt sĩ chưa quy tập được hài cốt về với gia đình, đồng đội.

50 năm trôi qua, nhưng những chiến công thầm lặng mà lực lượng TNXP đã cống hiến luôn ghi đậm trong tâm trí của mỗi cựu TNXP còn sống. Phát huy truyền thống của lực lượng TNXP, họ đã và đang quyết tâm vượt khó vươn lên trong cuộc sống hôm nay.

VÕ VĂN CHIẾN