Cần nâng “chất” công chức tư pháp - hộ tịch
Trong năm 2012, ngành tư pháp tỉnh đã chứng thực được trên 1 triệu trường hợp (tăng gần 23% so với cùng kỳ năm trước) và thực hiện thủ tục khai sinh, khai tử, kết hôn cho gần 50.000 trường hợp. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chứng thực, đăng ký và quản lý hộ tịch ở cấp xã vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định cần được khắc phục trong thời gian tới.
Bỏ qua những quy định
Năm 2012, Sở Tư pháp đã tiến hành kiểm tra nghiệp vụ công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, công tác chứng thực tại các huyện Tây Sơn (xã Bình Nghi, Tây Phú), Phù Cát (thị trấn Ngô Mây, xã Cát Trinh), Vĩnh Thạnh. Kết quả kiểm tra cho thấy, việc thực hiện chứng thực, đăng ký và quản lý hộ tịch tại các địa phương trên còn bỏ qua những quy định.
Tại huyện Tây Sơn, Phù Cát, lỗi phổ biến của UBND các xã, thị trấn khi thực hiện chứng thực một số hợp đồng thế chấp tài sản để vay vốn của các tổ chức tín dụng là: chủ thể đại diện các tổ chức tín dụng ký trước vào hợp đồng, nhưng trong hồ sơ chứng thực hợp đồng lại không lưu văn bản đăng ký chữ ký, con dấu của các tổ chức tín dụng; hợp đồng giao dịch có từ 2 trang trở lên không có đủ chữ ký tắt của người yêu cầu chứng thực hoặc người thực hiện chứng thực; chủ thể đại diện cho các tổ chức tín dụng ký trước vào hợp đồng, nhưng trong hồ sơ chứng thực hợp đồng lại không lưu văn bản đăng ký chữ ký, con dấu của các tổ chức tín dụng.
Điển hình, trong Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất số 74/11/HĐTC ngày 30.3.2011 do UBND xã Cát Trinh thực hiện chứng thực hoặc Hợp đồng thế chấp số 201/HĐTC ngày 10.8.2011 do UBND thị trấn Ngô Mây thực hiện chứng thực, đều có viện dẫn văn bản ủy quyền cho người đại diện của các tổ chức tín dụng tham gia ký kết hợp đồng, nhưng trong hai hợp đồng chứng thực lại không lưu văn bản xác định thẩm quyền của người đại diện ký hợp đồng của tổ chức tín dụng, như quy định tại Thông tư liên tịch số 04/2006/TTLT-BTP-BTNMT ngày 13.6.2006.
Trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, việc đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử, các địa phương được kiểm tra trên còn chưa thực hiện theo đúng yêu cầu. Nhiều trường hợp đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử chưa được vào sổ đăng ký; cách ghi các mục trong sổ hộ tịch, biểu mẫu hộ tịch, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc tờ khai đăng ký kết hôn còn chưa đúng theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp; tình trạng số lượng đăng ký khai tử quá hạn còn cao.
Cần nâng cao chất lượng đội ngũ
Ông Lê Việt Cường, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, nhận định: “Qua kiểm tra, chúng tôi nhận thấy lỗi phổ biến trong công tác chứng thực là các hợp đồng với các tổ chức tín dụng không lưu văn bản đăng ký chữ ký, con dấu của các tổ chức tín dụng, không có văn bản xác định thẩm quyền của người đại diện ký hợp đồng của tổ chức tín dụng. Trong công tác hộ tịch, việc đăng ký khai tử tại các vùng xa xôi, hẻo lánh còn quá hạn. Theo nhiệm vụ phân công, cán bộ tư pháp- hộ tịch (TP- HT) cấp dưới phải đảm đương đến 12 nhiệm vụ, dẫn đến tình trạng quá tải trong công việc, không sâu sát, bao quát mọi vấn đề. Chẳng hạn như tại xã Bình Nghi (Tây Sơn), một năm phải thực hiện chứng thực 600 hợp đồng. Ngoài ra, cũng còn tình trạng một số cán bộ thực thi nhiệm vụ chưa tốt; nghiệp vụ chưa cao”.
Toàn tỉnh hiện có 285 người làm công tác TP-HT ở cấp xã, trong đó có 186 người đã được tuyển dụng là công chức. Số còn lại được hợp đồng bán chuyên trách nhưng không được đóng BHXH nên tâm lý làm việc không ổn định. Có những địa phương dù số lượng công việc nhiều song vẫn chưa bố trí đủ người. Theo ông Cường, những điều này cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác chuyên môn ở địa phương.
Thống kê cho thấy, trong số 186 công chức TP-HT, có 151 người đạt trình độ chuyên môn trung cấp luật, chỉ khoảng 60 người có trình độ đại học luật (chiếm 32%), còn thấp so với yêu cầu đặt ra trong Kế hoạch kiện toàn củng cố tư pháp xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2010-2013, là phấn đấu đến năm 2013 có 100% công chức TP-HT đạt chuẩn theo quy định, trong đó 40% công chức TP-HT có trình độ chuyên môn từ đại học luật trở lên.
Mới đây, khi về dự cuộc họp tổng kết công tác ngành tư pháp năm 2012, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thị Hiền nhận xét trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của công chức TP-HT của tỉnh hiện vẫn thấp so với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra, đồng thời đề nghị tỉnh cần có biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác TP-HT ở địa phương trong thời gian tới.
THU HÀ