Thận trọng để tránh bị đột quỵ
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là bệnh nguy hiểm, ngày càng có nhiều người mắc bệnh, dễ để lại di chứng, tỉ lệ tử vong cao. Hàng năm, riêng BVĐK TP Quy Nhơn tiếp nhận điều trị khoảng 200 bệnh nhân bị đột quỵ trong đó có tới 20% tử vong (bao gồm tử vong tại bệnh viện và hấp hối xin về), di chứng nặng 30%, di chứng một phần 40%. Chỉ có chừng 10% hồi phục hoàn toàn không để lại di chứng.
Bác sĩ Bành Quang Khải, Trưởng khoa Nội tổng hợp (BVĐK TP Quy Nhơn), cho biết: “Trong dự phòng đột quỵ điều tiên quyết là phải phát hiện sớm và loại bỏ hoặc điều trị tốt các yếu tố nguy cơ. Các yếu tố nguy cơ có thể là một số bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, hẹp van tim, rối loạn nhịp tim… Yếu tố nguy cơ cũng có thể là một số thói quen như uống rượu, hút thuốc lá, ít vận động thể lực, uống thuốc ngừa thai. Điều đáng lưu ý là đột quỵ không phải là bệnh của riêng người lớn tuổi mà đang có xu hướng trẻ hóa. Nhiều bệnh nhân bị đột quỵ khi tuổi đời dưới 40”.
Các dấu hiệu lâm sàng của đột quỵ có thể rầm rộ nhưng cũng có thể mơ hồ, khó nhận biết. Một số dấu hiệu gợi ý như: tê nửa người hoặc nửa mặt, yếu nửa người, nói khó, động tác vụng về, nhìn mờ một hoặc hai bên, chóng mặt, nhức đầu, ý thức u ám… Để dễ nhớ các nhà thần kinh đưa ra quy tắc FAST gồm có Face: kiểm tra mặt có lệch khi cười không, Arms: tay có rơi khi giơ lên cao không, Speech: lời nói có rõ ràng lưu loát không, Time: nếu có các dấu hiệu trên thì gọi cấp cứu ngay.
Bác sĩ Khải tư vấn: Khi thấy có các dấu hiệu đột quỵ, người nhà nên cho bệnh nhân nằm nghỉ ở chỗ thoáng, chú ý đỡ bệnh nhân tránh ngã. Có thể sưởi ấm nếu thời tiết quá lạnh. Nếu bệnh nhân mê nên cho nằm nghiêng về một bên, lấy hết răng giả, lau sạch đờm dãi trong miệng. Sau đó gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Chúng ta không nên cho bệnh nhân uống bất kỳ thuốc gì kể cả thuốc hạ áp khi chưa có ý kiến của cán bộ y tế, không cạo gió, chích lể, cúng vái để chờ bệnh nhân tự khỏe lại. Trong điều trị đột quỵ có một nguyên tắc: nhập viện càng sớm thì khả năng cứu sống tế bào não càng cao, do đó chúng ta phải tranh thủ từng phút để cấp cứu người bệnh.
Người từng bị đột quỵ nên chủ động, tích cực phòng bệnh để ngăn ngừa tái phát đột quỵ theo hướng dẫn của bác sĩ.
MINH PHƯỢNG
(Trung tâm TT-GDSK tỉnh)