GS Guillaume Hébrard: Hãy bắt đầu từ sự tò mò…
“Hun đúc niềm đam mê với nghiên cứu khoa học, các bạn trẻ hãy bắt đầu từ sự tò mò muốn hiểu biết những gì đang diễn ra xung quanh thế giới, đó cũng là động lực chung cho tất cả những nhà khoa học”GS Guillaume Hébrard (Viện Vật lý Thiên văn, Pháp) nói.
Chiều 27.2, tại Trường ĐH Quy Nhơn, chủ trì hội nghị khoa học quốc tế đầu tiên của “Gặp gỡ Việt Nam” lần thứ 14 - năm 2018 (diễn ra tại Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành- ICISE) - GS Guillaume Hébrard có buổi trò chuyện với học sinh, sinh viên về chủ đề “Nghiên cứu và mô tả các hành tinh ngoài hệ Mặt trời”.
Nhiều bạn trẻ tham dự buổi giao lưu đặt câu hỏi trực tiếp bằng tiếng Anh với GS Guillaume Hébrard.
Sức hút từ ngoại hành tinh
GS Guillaume Hébrard
Lần đầu nói chuyện trước công chúng yêu khoa học tại Bình Định, vị GS người Pháp tỏ ra hào hứng. Màn giới thiệu khá ngắn gọn, nhưng dẫn dắt công chúng yêu khoa học đi vào những điều thú vị của khoa học ngoại hành tinh - lĩnh vực nghiên cứu đang rất “hot”, thu hút hàng ngàn nhà khoa học. “Chúng tôi muốn tìm hiểu sự đa dạng, phong phú của vũ trụ; tìm hiểu đặc điểm thống kê của những hành tinh ngoài hệ Mặt trời và tìm kiếm những hành tinh có sự sống bên cạnh Trái đất”, GS Guillaume Hébrard mở đầu câu chuyện.
Trong vòng 1 giờ đồng hồ, từng chặng đường khám phá ra những điều được biết đến ngày nay đối với các hành tinh ngoài hệ Mặt trời và cách phát hiện ra chúng được nhà khoa học này dẫn dắt nhẹ nhàng, không nặng tính học thuật. Từ thời điểm hành tinh đầu tiên quay quanh một ngôi sao khác ngoài hệ Mặt trời được phát hiện năm 1995, tại Đài quan sát Haute-Provence (Pháp), đến nay các nhà khoa học đã khám phá ra 3.743 ngoại hành tinh, chủ yếu bằng phương pháp vận chuyển xuyên tâm và các phương pháp chuyển tiếp từ quan sát mặt đất và không gian.
“Những khám phá ngoại hành tinh cho phép mở ra nhiều nghiên cứu tiếp theo, cũng như đưa ra một phần của câu trả lời cho câu hỏi tuyệt vời về cuộc sống ngoài Trái đất”, GS Guillaume Hébrard chia sẻ.
Ước có nhiều buổi giao lưu hơn
Tại buổi giao lưu, nhiều bạn trẻ chậm chân phải đứng phía sau hội trường. Tưởng chỉ có sinh viên Trường ĐH Quy Nhơn và học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn như thành phần mời của Ban tổ chức, nhưng cũng không ít bạn trẻ đến từ các huyện phía Bắc tỉnh và học sinh tiểu học hào hứng tham gia.
Làm thế nào để xác định kích cỡ của các ngôi sao? Nếu có thể đo được ánh sáng mặt trời thì mặt trời sẽ có nhiệt độ bao nhiêu?... Những câu hỏi lần lượt được GS Guillaume Hébrard trả lời một cách dễ hiểu nhất.
Hội trường chiều hôm ấy vang lên tiếng vỗ tay khi em Võ Ngọc Quốc Nguyên, học sinh Trường Tiểu học thị trấn Tuy Phước (huyện Tuy Phước) đặt câu hỏi trôi chảy bằng tiếng Anh với nhà khoa học người Pháp về nhiệt độ của ánh sáng. Và khi được GS đặt câu hỏi về ước mơ, Nguyên tự tin: “Em muốn được làm việc tại Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA)”.
Chị Nguyễn Thị Hằng, mẹ Quốc Nguyên, cho hay con trai rất thích đọc sách và xem các chương trình về khoa học vũ trụ. Hay tin có buổi nói chuyện của nhà khoa học, Quốc Nguyên xin phép nghỉ học một buổi để nhờ mẹ chở xuống Quy Nhơn thật sớm, tranh thủ ngay hàng ghế đầu để có cơ hội được đặt câu hỏi.
Biết thông tin giao lưu từ thầy giáo, kết thúc buổi học sáng, 3 học sinh: Lương Á Luân, Trần Trọng Trí và Trần Lê Phú (lớp 11TN3, Trường THPT Tăng Bạt Hổ, huyện Hoài Nhơn) vội bắt xe khách vào vừa kịp chương trình. “Thường xem các chương trình khoa học trên tivi, nhưng gặp trực tiếp các nhà khoa học ngay tại Bình Định thì tuyệt hơn nhiều. Ước gì có nhiều hơn những buổi giao lưu thế này, không chỉ ở Quy Nhơn”, Lương Á Luân tiếc rẻ.
Đặt nền móng từ chương trình Gặp gỡ Việt Nam, những buổi nói chuyện khoa học đại chúng của các nhà khoa học danh tiếng trên thế giới luôn được những người Bình Định tâm huyết với khoa học “tranh thủ” tối đa. Đi cùng những buổi giao lưu ấy, khi thì diễn ra ở hội trường lớn của Trung tâm Văn hóa tỉnh, hay các trường học, không khó để nhận ra niềm yêu thích khoa học đang được nhen lên, tiếp sức và lớn dần trong các bạn trẻ. Đúng như niềm mong mỏi của “cha đẻ” chương trình Gặp gỡ Việt Nam- GS Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam tại Pháp.
“Giao lưu trực tiếp với các nhà khoa học quốc tế là những cơ hội quý giá với học sinh, sinh viên nói chung, và sinh viên Trường ÐH Quy Nhơn nói riêng. Hơn nữa, tại hội nghị quốc tế về khoa học hành tinh ngoài hệ Mặt trời lần này diễn ra tại ICISE, có nhiều lĩnh vực liên quan được định hướng phát triển nghiên cứu của Trường ÐH Quy Nhơn. Một kế hoạch cũng được ICISE và Viện Vật lý thiên văn Pháp bàn thảo để hỗ trợ cho trường mở ngành đào tạo, kết nối nghiên cứu cho các nhà khoa học trẻ”.
PGS.TS ĐỖ NGỌC MỸ, Hiệu trưởng Trường ĐH Quy Nhơn
MAI HOÀNG