Những điểm mới của Luật BHXH 2014 có hiệu lực từ 1.1.2018:

Hướng tới đảm bảo quyền lợi cho người lao động

Từ đầu năm 2018, nhiều điểm mới của Luật BHXH năm 2014 bắt đầu có hiệu lực. Cùng với đó là những thay đổi từ đầu năm 2016 đã góp phần làm cho chính sách BHXH ngày càng hoàn thiện, hướng tới đảm bảo quyền lợi cao hơn cho người lao động.

Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, so với Luật BHXH số 71/2006/QH11, Luật BHXH số 58/2014/QH13 có một số điểm mới: mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm; hoàn thiện các chế độ chính sách BHXH; đảm bảo sự bình đẳng trong tham gia và thụ hưởng BHXH của người lao động (NLĐ) ở các thành phần kinh tế; đảm bảo nguyên tắc đóng hưởng, sự bền vững của hệ thống BHXH; tổ chức thực hiện minh bạch, đơn giản, thuận tiện hơn...

Thêm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Từ ngày 1.1.2018, có thêm 2 nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHXH. Đầu tiên là NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng. Thứ nữa, NLĐ là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề, hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp. Theo ông Đặng Văn Lý - Trưởng phòng Quản lý thu (BHXH tỉnh), với điểm mới này, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã bao phủ gần như toàn bộ NLĐ có mối quan hệ lao động.

Với nhiều điểm mới, Luật BHXH năm 2014 sẽ bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người lao động. (Ảnh minh họa)

Ông Lý cũng cho biết thêm, từ đầu năm 2018 đến nay, đã có một số cơ quan, đơn vị liên hệ để làm thủ tục tham gia BHXH cho công dân nước ngoài. Trong đó, Sở KH&CN đề nghị có hướng dẫn để tham gia BHXH cho chuyên gia người Pháp gốc Việt công tác tại Trung tâm Khám phá khoa học. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể từ Chính phủ, nên BHXH tỉnh tạm thời chưa thu BHXH bắt buộc đối với NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Trong khi đó, đối tượng NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng tham gia mới chưa nhiều. Theo ông Đặng Văn Lý, trước mắt việc tham gia của đối tượng này chủ yếu phụ thuộc vào sự tự giác của người sử dụng lao động. “Đây là quy định rất quan trọng để khắc phục tình trạng trốn đóng BHXH bằng hình thức ký hợp đồng ngắn hạn dưới 3 tháng như lâu nay. Thời gian tới, hoạt động thanh tra trên lĩnh vực BHXH sẽ tập trung vào việc tham gia BHXH bắt buộc cho đối tượng mới này”, ông Lý thông tin.

Chưa thay đổi cách tính lương hưu đối với lao động nữ

Một trong những thay đổi của Luật BHXH năm 2014 nhận được nhiều sự quan tâm và ý kiến trái chiều là quy định cách tính lương hưu đối với lao động nữ từ ngày 1.1.2018 (tại điểm b, khoản 2, Điều 56). Cụ thể, 15 năm đầu tính 45%, sau đó được tính thêm mỗi năm 2%, mức tối đa bằng 75%. Dư luận cho rằng cách tính lương đối với lao động nữ chưa phù hợp, không bình đẳng với lao động nam, “gây sốc” cho lao động nữ.

Về vấn đề này, Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Mai cho hay BHXH Việt Nam đã đề xuất phương án áp dụng lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu đối với lao động nữ trong 5 năm. Theo đó, 15 năm đầu đóng BHXH tính bằng 45%. Sau đó, nghỉ hưu năm 2018: 8 năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 3%; sau đó mỗi năm tính thêm 2%, tối đa 75%. Nghỉ hưu năm 2019: 6 năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 3%; sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%, tối đa 75%. Nghỉ hưu năm 2020: 4 năm tiếp theo mỗi năm tính 3%; sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%, tối đa 75%. Nghỉ hưu năm 2021: 2 năm tiếp theo mỗi năm tính 3%; sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%, tối đa 75%. Nghỉ hưu năm 2022 trở đi: các năm tiếp theo mỗi năm tính thêm 2%, tối đa 75%.  

“Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có văn bản điều chỉnh theo quy định mới. Do đó, trong tháng 12.2017, khi nhận hồ sơ, giải quyết chế độ hưu trí đối với lao động nữ nghỉ từ ngày 1.1.2018, BHXH tỉnh vẫn tạm thời tính theo quy định cũ. Sau đó, khi Quốc hội và Chính phủ có văn bản điều chỉnh, BHXH tỉnh sẽ thực hiện điều chỉnh cho đối tượng và truy lĩnh số tiền chênh lệch theo quy định. Quan trọng nhất vẫn là bảo đảm quyền lợi cho NLĐ”, ông Mai nói.

MAI LÂM