Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ:
Phục tráng giống lúa chủ lực của Bình Định
DV 108 là giống lúa chủ lực của tỉnh Bình Ðịnh, cho năng suất cao, chất lượng gạo tốt, tuy vậy, qua nhiều năm giống lúa này đã bị thoái hóa, nhiễm sâu bệnh. Từ yêu cầu thực tế, ngành Nông nghiệp tỉnh đã “đặt hàng” cho Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ (KHKTNNDHNTB) phục tráng lại giống lúa này.
Phục tráng giống lúa DV 108 là một đề tài khoa học cấp tỉnh được thực hiện trong 3 năm (2013- 2015). Theo quy trình phục tráng, phải thu thập mẫu của cả trăm dòng thuộc giống lúa DV 108 từ các huyện trong tỉnh. Các mẫu hạt được gieo mạ, cấy thành từng khóm. Riêng mẫu dòng thuần của giống lúa này được cấy riêng để chọn cá thể nhiễm nhẹ sâu bệnh. Tiến sĩ Lại Đình Hòe, chủ nhiệm đề tài, cho biết: “Do giống DV 108 có nguồn gốc từ nước ngoài, nên việc lưu giữ giống gốc không được như các giống nội địa khác. Muốn làm thuần lại giống này, Viện phải thu thập các dòng ở các địa phương trong tỉnh, và phải qua quá trình tuyển chọn”.
Vụ đầu tiên thí nghiệm phục tráng đã được thực hiện tại cơ sở khảo nghiệm giống của Viện tại thị xã An Nhơn. Tiến sĩ Nguyễn Thị Tố Trân, Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN-PTNT), cho biết: “DV 108 là giống lúa chủ lực của tỉnh. Nông dân trong tỉnh ưa chuộng giống này, do dễ canh tác, năng suất cao, chất lượng gạo tương đối ngon, bán được giá. Phục tráng được giống DV 108 sẽ giảm được các giống lúa bản quyền quá đắt (giống nguyên chủng khoảng 12.000đ/kg), giảm chi phí đầu tư giống cho nông dân”.
Với điều kiện chăm bón bình thường, không can thiệp thuốc trừ sâu bệnh, quá trình cây lúa sinh trưởng, phát triển, được nhà nông học theo dõi, ghi chép cụ thể. Đến khi thu hoạch chọn khoảng 10-12 dòng có tính trội hơn hẳn, sạch bệnh, dài bông… để tiếp tục thí nghiệm ở các vụ sau. Các dòng còn lại sẽ được thải loại. Cứ như vậy sau 3 năm, tức khoảng 6 vụ liên tục, sẽ chọn được một số dòng sạch bệnh, năng suất cao, vẫn giữ được tính thuần của giống gốc lúc ban đầu; đồng thời xác định một vài dòng kháng bệnh tốt để đưa vào sản xuất. Trước khi đưa ra sản xuất đại trà, đề tài cũng sẽ thực hiện nhiều mô hình để nhân giống và hoàn thiện quy trình sản xuất.
HOÀNG LÂN