Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng các dự án giao thông trọng điểm:
Tập trung hoàn thành dứt điểm trong năm nay
Ðây là nội dung trả lời phỏng vấn của ông Lê Ngọc An, Trưởng Ban Giải phóng mặt bằng tỉnh, về công tác đền bù, giải phóng mặt bằng các dự án giao thông trọng điểm trong năm 2018, tạo điều kiện để các nhà thầu tăng tốc thi công hoàn thành các công trình.
* Xin ông cho biết tiến độ thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng (ĐB-GPMB) đối với các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn tỉnh, gồm: đường phía Tây tỉnh (đoạn từ xã Canh Vinh - Vân Canh đến TP Quy Nhơn), tuyến đường trục Khu Kinh tế nối dài, QL 19 (đoạn từ cảng Quy Nhơn đến giao QL 1)?
- Ban Giải phóng mặt bằng (GPMB) tỉnh đang đảm nhận công tác ĐB-GPMB của 14 dự án (DA) trên địa bàn tỉnh, trong đó có 3 DA giao thông trọng điểm nói trên. Nhận thức đây là các DA có tính đột phá về phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông nhằm thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng - an ninh, Ban GPMB tỉnh đã chủ động làm việc với các đơn vị liên quan, đặc biệt là với chính quyền các địa phương có DA đi qua, nhằm tổ chức họp dân để triển khai ngay công tác ĐB-GPMB, xây dựng các khu tái định cư và tổ chức di dời hạ tầng kỹ thuật theo quy định.
Đến thời điểm hiện tại, tiến độ ĐB-GPMB các DA giao thông trọng điểm có chuyển biến tích cực, cơ bản đảm bảo tiến độ thi công công trình; các thắc mắc, kiến nghị, khiếu nại của người dân được giải quyết kịp thời. Dự kiến công tác ĐB-GPMB các DA nêu trên sẽ hoàn thành trong năm 2018; trong đó tuyến QL 19 hoàn thành vào quý II/2018; tuyến ĐT 639B hoàn thành vào quý III/2018 và tuyến đường trục Khu Kinh tế nối dài hoàn thành vào quý IV/2018.
* Thời gian qua, công tác ĐB-GPMB tại hầu hết các DA trên đều chậm so yêu cầu đề ra, ông lý giải như thế nào về việc chậm trễ này?
- ĐB-GPMB là công tác tiên phong của các DA, là công việc rất khó khăn, phức tạp, thường xảy ra nhiều vướng mắc (do liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người bị thu hồi đất) mà nguyên nhân cốt lõi xuất phát từ quá trình sử dụng đất đai: việc tự ý lấn chiếm, tặng cho, chuyển nhượng trái phép hoặc cho thuê đất lại không đúng quy định pháp luật… dẫn đến khi đo đạc, kiểm đếm và xác nhận chủ sử dụng kéo dài và khó khăn; khi bồi thường, thu hồi đất thì xảy ra khiếu nại, tranh chấp.
Thi công cầu Canh Vinh (Vân Canh) thuộc DA đường phía Tây tỉnh. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Đối với các DA giao thông, do trải dài qua nhiều địa bàn, nhất là hầu hết diện tích đất thực tế đang sử dụng trên địa bàn các xã miền núi khác biệt so với diện tích được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, diện tích đất dôi dư hầu hết đều do lấn chiếm đất công, nên ảnh hưởng đến tiến độ xác minh nguồn gốc đất đai và thời gian lập phương án bồi thường. Khi xác lập phương án bồi thường, hỗ trợ, người dân còn thắc mắc, kiến nghị (do diện đất được bồi thường ít hơn thực tế đang canh tác vì phải trừ đi diện tích lấn chiếm), làm ảnh hưởng đến tiến độ ĐB-GPMB.
Công tác tuyên truyền, vận động, giải thích về chế độ chính sách đất đai, ĐB-GPMB còn hạn chế. Bên cạnh đó, đơn vị làm công tác GPMB cũng còn thụ động, chưa kịp thời giải quyết các vướng mắc do thực tế phát sinh; chính sách bồi thường còn bất cập, chưa giải quyết căn cơ những yêu cầu của thực tiễn đặt ra, nhất là công tác chuyển đổi nghề, an sinh cho người dân sau khi tái định cư… Mặt khác, cũng có một số trường hợp cố tình chây ỳ, thiếu hợp tác, gây khó khăn cho chính quyền địa phương và đơn vị làm công tác GPMB.
* Trong năm nay, lãnh đạo tỉnh chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công các DA giao thông trọng điểm, trong đó công tác ĐB-GPMB phải đi trước một bước, nhằm đảm bảo bàn giao mặt bằng sạch cho các đơn vị thi công. Vậy, Ban GPMB tỉnh đề ra những giải pháp gì để thực hiện công tác này?
- Để đẩy nhanh tiến độ GPMB các DA trên địa bàn tỉnh nói chung và đối với 3 DA giao thông trọng điểm nói riêng, năm 2018, ngoài nhóm giải pháp chung đã được xác định từ trước, Ban GPMB tỉnh xác định nhiệm vụ mang tính đột phá là hoàn thiện cơ chế chính sách trong công tác ĐB-GPMB, nhằm tháo gỡ các nút thắt mà lâu nay gặp phải. Trên cơ sở Luật Đất đai 2013, các quy định pháp luật có liên quan và qua quá trình thực tiễn làm việc, Ban GPMB tỉnh phối hợp với các ngành chức năng khẩn trương rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện cơ chế chính sách lẫn đơn giá bồi thường.
Mặt khác, chủ động phối hợp với UBND cấp xã có DA đi qua để phổ biến, công khai chính sách liên quan về đất đai, ĐB-GPMB; cùng UBND cấp xã khẩn trương xác nhận nguồn gốc đất đai, giải quyết các sai lệch về diện tích. Huy động mọi nguồn lực, sắp xếp thời gian và chủ động hơn nữa trong công tác lập, trình duyệt phương án bồi thường. Kịp thời báo cáo và đề xuất UBND tỉnh giải quyết các vướng mắc phát sinh phù hợp với thực tiễn. Phối hợp với các ngành và địa phương làm tốt công tác vận động, giải thích, đối thoại, giải quyết các trường hợp có khiếu nại, khiếu kiện ngay tại cơ sở. Đối với các trường hợp cố tình chây ỳ thì khẩn trương đề xuất và tổ chức bảo vệ thi công hoặc cưỡng chế theo quy định pháp luật.
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)