Thiếu hụt nhân lực ngành công nghệ thông tin: Tìm tiếng nói chung
Hằng năm, lượng sinh viên ngành công nghệ thông tin ra trường không nhiều, nhưng không phải ai cũng tìm được công việc phù hợp với chuyên ngành được đào tạo. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng của các DN lại rất lớn. Tìm được “tiếng nói chung” giữa nhà tuyển dụng và cơ sở đào tạo là hướng đi cần thiết để giải quyết bất cập này.
Thừa mà thiếu
Cả nước hiện đang thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT), đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ phần mềm. Bình Định cũng không nằm ngoài quy luật đó. Theo ông Võ Gia Nghĩa, Phó Giám đốc Sở TT&TT, kiêm Giám đốc Trung tâm CNTT và Truyền thông Bình Định, Trung tâm tuyển 10 nhân sự hoạt động trong lĩnh vực công nghệ phần mềm, song hơn 2 tháng đăng tuyển ở nhiều kênh, đến giờ cũng chỉ mới được 2 người.
Chuyên gia Công ty TMA Solutions giảng dạy cho sinh viên ngành CNTT của khoa CNTT, Trường ĐH Quy Nhơn trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa hai đơn vị.
DN thiếu nguồn nhân lực trong khi sinh viên ra trường không có việc làm là thực trạng đang diễn ra ở ngành CNTT. Theo ông Trần Thiên Thành, Trưởng khoa CNTT, Trường ĐH Quy Nhơn, một khảo sát sơ bộ của khoa cho thấy, sau 1 năm ra trường, khoảng 40% sinh viên làm việc tại các công ty phần mềm, 40% làm ở các công ty thiết bị, đơn vị thuộc khối nhà nước… “Yêu cầu đầu vào của các DN phần mềm khắt khe hơn (kiến thức, ngoại ngữ, kỹ năng mềm…), hai là áp lực công việc rất lớn về chạy theo công nghệ và thời gian dành cho công việc. Bên cạnh đó là định hướng nghề nghiệp của sinh viên chưa rõ ràng, ảnh hưởng đến tinh thần và thái độ làm việc”, ông Thành lý giải.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Hữu Lệ, Chủ tịch HĐQT Công ty TMA Solutions (TP Hồ Chí Minh) khi thực hiện đầu tư về Bình Định cho rằng, có 2 vấn đề khiến nhiều sinh viên không đáp ứng được nhu cầu của nhà tuyển dụng, đó là khả năng về kiến thức và ngoại ngữ. Điều này không phải cá biệt mà gần như là điểm yếu của rất nhiều sinh viên ngành CNTT Trường ĐH Quy Nhơn.
Ông Hoàng Nam Tiến, Chủ tịch HĐQT FPT Software (Hà Nội) cũng cho biết, FPT hiện có hơn 13.000 người; nhu cầu nhân lực mỗi năm mỗi tăng trưởng cao, khoảng 30%. “Ngành công nghiệp phần mềm rất khắc nghiệt. Trên thực tế, chúng tôi đã tuyển nhiều sinh viên ngành CNTT vào tập đoàn, nhưng được một thời gian ngắn, nhiều người không chịu đựng được môi trường làm việc này nên bỏ việc. 1 ngày trung bình làm việc 8 - 12 tiếng và chỉ nhìn mỗi màn hình thôi, cũng không phải dễ chịu”, ông Tiến chia sẻ.
Tìm “tiếng nói chung”
Rõ ràng, nhân lực CNTT “thừa mà thiếu” do có độ vênh giữa đào tạo và tuyển dụng. Để khắc phục được, hai bên phải cùng vào cuộc tìm tiếng nói chung.
Theo ông Trần Thiên Thành, hiện nay, Bộ GD&ĐT đã có hướng mở trong chính sách đào tạo nhân lực CNTT theo đặc thù: cho phép mời DN vào trường cùng dạy; yêu cầu tăng thời gian sinh viên đi thực tế tại các DN. Vừa rồi, TMA đã cử chuyên gia về khoa giảng dạy, ngoài kiến thức còn lồng vào đó văn hóa của công ty, các kỹ năng… Khoa còn cử giảng viên đến các DN phần mềm tìm hiểu để thay đổi phương pháp giảng dạy theo hướng gần hơn với thực tế của các DN. Bắt đầu từ năm học tới, khoa sẽ gửi các chương trình đào tạo đến các DN phần mềm để các đơn vị này góp ý, xây dựng cho sát nhu cầu thực tế.
TS Nguyễn Hữu Lệ cho rằng, đầu vào của Trường ĐH Quy Nhơn tốt, riêng về ngành CNTT, giáo trình giảng dạy gần đây đã được thay đổi nhiều theo hướng gần hơn với thực tế và xu hướng phát triển của thế giới công nghệ. Từ đó, chất lượng sinh viên của trường không thua kém nhiều, nhưng trong tương lai còn sẽ phải cao hơn nữa.
Theo ông Võ Gia Nghĩa, Bình Định đang hướng đến nguồn nhân lực tư duy sáng tạo trong lĩnh vực CNTT; hai là lập trình viên; ba là giải quyết cho đối tượng thấp hơn và sinh viên trình độ cao đẳng. “Chìa khóa” quan trọng nhất của nguồn nhân lực CNTT là phải thay đổi cách tiếp cận theo hướng ứng dụng thực tế, bắt kịp sự phát triển của công nghệ. Các nhà tuyển dụng cũng mong muốn đồng hành với các cơ sở đào tạo, đó là mối quan hệ có lợi cho hai bên.
Cơ hội cũng là thách thức !
Làm việc với các DN CNTT như TMA Solutions, FPT Software để thu hút đầu tư vào Bình Ðịnh, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đều quan tâm đến nguồn nhân lực; đồng thời lưu ý các trường đào tạo nhân lực CNTT tuy được trao cơ hội, nhưng cũng phải có sự chuyển động, thay đổi.
PGS.TS Ðỗ Ngọc Mỹ, Hiệu trưởng Trường ÐH Quy Nhơn cũng chia sẻ, nhà trường đã lắng nghe nhiều hơn từ thị trường và nhu cầu thực tế của DN. Gần đây, hoạt động đào tạo CNTT đã thay đổi nhiều cả về giáo trình lẫn phương thức giảng dạy. Sự phát triển của trường cũng phụ thuộc vào đánh giá của thị trường khi các sinh viên ra trường có việc làm.
MAI HOÀNG