Nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ em

Ở trẻ em, đây là bệnh thường gặp đứng vào hàng thứ 3 sau nhiễm khuẩn đường hô hấp và tiêu hóa. Bệnh khó điều trị do vi khuẩn kháng thuốc và dễ tái phát. Bệnh xuất hiện khi vi khuẩn gây bệnh đi vào lỗ tiểu và nhân lên trong đường tiểu hoặc do vi khuẩn từ máu đến định cư tại nơi này.

Bác sĩ Nguyễn Quốc Tính, khoa Nhi (BVĐK tỉnh) cho biết: “Bệnh hay gặp ở bé gái hơn bé trai vì đường tiểu nữ ngắn, vi khuẩn dễ dàng từ ngoài đi ngược vào niệu đạo lên bàng quang gây viêm bàng quang, rồi từ bàng quang theo niệu quản lên thận gây viêm đài bể thận. Nhiễm trùng vùng âm hộ ở nữ cũng dễ dẫn đến nhiễm khuẩn đường tiết niệu vì lỗ tiểu và lỗ âm hộ ở kế bên nhau. Người ta thường thấy hai bệnh này đi cùng nhau ở những bé gái hay ngồi lê la dưới đất mà không mặc quần áo hay vải quần quá mỏng. Ngoài ra, các bà mẹ khi làm vệ sinh cho con gái thường hay có thói quen lau chùi từ dưới lên trên (khi trẻ ở tư thế nằm), tức là từ sau ra trước. Chính động tác này đã vô tình đem vi khuẩn từ hậu môn ra lỗ tiểu và lỗ âm hộ. Do đó, đa số các nhiễm trùng tiểu đều do vi khuẩn E.coli có rất nhiều trong phân gây ra.

Ở bé trai, nhiễm khuẩn đường tiết niệu hay gặp trong trường hợp có dị dạng đường tiểu, phần da của bộ phận dẫn tiểu bị túm lại, lỗ tiểu nhỏ. Khi đi tiểu, nước không ra được ngay mà ứ lại, đầu ra bị phồng lên thành một cục giống bong bóng. Chỉ đến khi nước tiểu căng quá mới xì ra, lúc theo hướng này, lúc theo hướng kia.

Ngoài ra, ở những trẻ bị nhiễm giun kim không được điều trị thì chính giun kim là tác nhân đem vi khuẩn từ hậu môn ra phía trước hoặc khi trẻ có hành vi lấy tay gãi ngứa vùng hậu môn và bộ phận sinh dục do bị nhiễm giun kim.

Ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bệnh có nhiều triệu chứng như: sốt, nôn hay tiêu chảy, quấy khóc, ăn kém, đau bụng... Khi phát hiện trẻ sốt mà không rõ nguyên nhân, sốt kéo dài, bỏ bú, rối loạn tiêu hóa... nên đưa tới bệnh viện vì có khả năng trẻ đã bị bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Ở trẻ lớn hơn, triệu chứng của bệnh thể hiện rõ hơn: trẻ muốn đi tiểu mà không đi được hoặc trẻ thường xuyên tiểu són, tiểu lắt nhắt, tiểu gắt. Kiểm tra nước tiểu của trẻ, phát hiện có màu đục, thậm chí có trẻ tiểu ra máu. Một số trường hợp có thể kèm theo sốt, đau bụng, đau hông lưng. Ðái dầm ở một đứa trẻ từ trước tới nay tiểu bình thường cũng có thể là một triệu chứng của nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là bệnh nguy hiểm. Sau mỗi đợt nhiễm khuẩn đường tiết niệu nặng hoặc nhiễm trùng tiểu tái phát nhiều lần, trẻ sẽ bị tổn thương ở thận dưới dạng sẹo.

Bác sĩ Tính tư vấn: “Để phòng ngừa nhiễm khuẩn đường tiết niệu, ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ em gái, sau mỗi lần đi tiểu, đi tiêu nên vệ sinh và lau chùi đúng cách. Các bà mẹ nên thường xuyên kiểm tra tã lót và nên thay tã ngay sau khi bé đi tiêu, đi tiểu. Cho trẻ nhỏ uống đủ nước. Đối với trẻ lớn hơn cần nhắc nhở trẻ không nên nhịn tiểu và nhịn uống nước. Nên xổ giun đúng định kỳ cho trẻ. Nhiễm khuẩn đường tiết niệu nếu phát hiện sớm có thể được điều trị khỏi bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ!”.

MINH PHƯỢNG