Củng cố niềm tin về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy định 114-QÐ/TW ngày 11.7.2023 về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ, thay thế Quy định 205/QÐ-TW ngày 23.9.2019 của Bộ Chính trị.

So với Quy định 205, Quy định 114 được thiết kế chặt chẽ, cụ thể hơn, nêu rõ về hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ; trách nhiệm kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ và xử lý vi phạm.

Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Quy định 114 của Bộ Chính trị.  Ảnh: TTXVN

Xác định rõ hành vi, nhận diện cụ thể

Quy định 114 có 5 chương, 16 điều, trong đó dành một chương quy định hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ. Quy định nêu rõ 19 hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ (trong đó có 8 hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ quyền hạn; 6 hành vi chạy chức, chạy quyền và 5 hành vi tiêu cực khác).

Quy định 114 chỉ rõ một số hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để cấp có thẩm quyền dễ nhận diện, xử lý. Đó là người dùng uy tín, ảnh hưởng của bản thân và người có quan hệ gia đình gợi ý, tác động, gây áp lực để người khác quyết định, chỉ đạo, tham mưu, đề xuất, nhận xét, đánh giá, biểu quyết, lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu giới thiệu nhân sự, bỏ phiếu bầu theo ý mình. Hay để người có quan hệ gia đình, người có mối quan hệ thân quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của bản thân tác động, thao túng, can thiệp vào các khâu trong công tác cán bộ.

Các hành vi chạy chức, chạy quyền cũng được xác định, đó là người trực tiếp hoặc gián tiếp môi giới, đưa và nhận hối lộ nhằm giúp người khác có được vị trí, chức vụ, quyền lợi; tặng quà, tiền, bất động sản hoặc sắp xếp các hoạt động vui chơi, giải trí cho người có thẩm quyền, nhằm mục đích có được sự ủng hộ, tín nhiệm, vị trí, chức vụ, quyền lợi. Cùng với đó là những hành vi như: Chạy tuổi, thâm niên công tác, danh hiệu thi đua khen thưởng, bằng cấp, nhằm mục đích đủ tiêu chuẩn, điều kiện, có được chức vụ, quyền hạn…

Quy định 114 còn nêu các hành vi tiêu cực khác như: Gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi với nhân sự trái quy định trong quá trình thực hiện công tác cán bộ; nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà, kéo dài thời gian, đặt điều kiện đối với nhân sự và cơ quan trình nhân sự; thiếu trách nhiệm hoặc vì động cơ cá nhân làm thất lạc, mất hồ sơ cán bộ thuộc thẩm quyền quản lý, làm giả, làm sai lệch hồ sơ, tài liệu để được xem xét, thực hiện quy định, quy trình, quy chế, quyết định về công tác cán bộ.

Nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân

Quy định 114 cũng nêu rõ trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng về bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đảm nhiệm các chức danh liên quan. Mỗi thành viên cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo thực hiện nghiêm quyền hạn, trách nhiệm trong công tác cán bộ; phản ánh kịp thời, đầy đủ, chính xác, trung thực đến cấp có thẩm quyền được phân công theo dõi, quản lý; thể hiện rõ chính kiến, chịu trách nhiệm về ý kiến của mình.

Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo chấp hành nghiêm nguyên tắc, quy định, quy trình, quy chế, quyết định về công tác cán bộ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, công tâm, khách quan, công khai, minh bạch trong công tác cán bộ...

Đối với nhân sự, Quy định 114 nêu rõ trách nhiệm phải báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác, rõ ràng hồ sơ lý lịch đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức và kê khai trung thực tài sản, thu nhập theo quy định; tự giác không ứng cử, không nhận đề cử, quy hoạch, bổ nhiệm, phong, thăng cấp bậc hàm, khen thưởng, chế độ, chính sách nếu bản thân thấy không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, phẩm chất, uy tín, năng lực, sức khỏe.

Nghiêm cấm việc trực tiếp hoặc thông qua người khác, phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội để lan truyền thông tin không đúng sự thật, tố cáo sai sự thật nhằm đề cao bản thân, hạ thấp uy tín người khác trong công tác cán bộ.

Củng cố niềm tin của đảng viên, nhân dân

Quy định 114 được cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình, ủng hộ và đặt nhiều kỳ vọng. Với những điều khoản hết sức cụ thể, rõ ràng, Quy định 114 khẳng định quyết tâm của Đảng về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng trong công tác cán bộ.

Ông Nguyễn Kế Đấu, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Vĩnh Thạnh, cho rằng, sinh thời Bác Hồ từng dạy “cán bộ là gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”... Thực tế thời gian qua, công tác cán bộ vẫn còn những hạn chế, yếu kém, thậm chí còn để xảy ra tham nhũng, tiêu cực. Tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy khen thưởng... chưa được ngăn chặn, đẩy lùi triệt để.

“Quy định 114 là bước siết chặt hơn nữa quy trình công tác cán bộ, đặt ra yêu cầu rất cao về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan nhằm bảo đảm lựa chọn được những cán bộ thật sự có phẩm chất, năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ”, ông Đấu nhận định.

Ông Lê Văn Phúc, đảng viên ở phường Nguyễn Văn Cừ (TP Quy Nhơn), bày tỏ tâm đắc với Quy định 114. Quy định 114 được ban hành vào thời điểm mang ý nghĩa hệ trọng: Đảng ta đang tiến hành rà soát, xây dựng, lấy phiếu tín nhiệm quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ Đại hội Đảng sắp tới.

Theo ông Nguyễn Trọng Tài, Bí thư Chi bộ thôn Phú Mỹ 2 (xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước), Quy định 114 thể hiện rõ quan điểm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với tinh thần “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, góp phần củng cố niềm tin yêu của nhân dân đối với Đảng, với chế độ. Đây là quy định rất hợp lòng dân, đúng kỷ cương, phép nước.

NGUYỄN HÂN