QUẢN LÝ, GIÁM SÁT TÀU BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI VÀ PHƯƠNG TIỆN BAY SIÊU NHẸ:
Kiểm soát chặt, xử lý nghiêm, bảo đảm an ninh quốc phòng
Hiện tượng người dân tự phát sử dụng các tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ ở tỉnh ta có chiều hướng gia tăng. Nếu không kiểm soát, quản lý tốt hoạt động này có thể gây ra những nguy cơ lớn về an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội.
Hoạt động chụp hình, quay phim từ trên không bằng flycam cần được kiểm soát, quản lý tốt để đảm bảo an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội.
- Trong ảnh: Một bạn trẻ sử dụng flycam để chụp cảnh đẹp trên địa bàn tỉnh.
Tự phát và nguy cơ
Thiết bị không người lái kết hợp chụp hình và quay phim từ trên không được người dân sử dụng phổ biến hơn cả là flycam, drone. Các thiết bị này mang lại nhiều trải nghiệm mới mẻ cho người đam mê nhiếp ảnh. Chưa kể, tiện ích trong việc sử dụng thiết bị này phục vụ cho hoạt động kinh doanh, nhất là quảng cáo là rất lớn.
Theo Nghị định số 36/2008 của Chính phủ về quản lý máy bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ, Cục Tác chiến - Bộ Tổng tham mưu (Bộ Quốc phòng) là cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp phép đối với các chuyến bay loại hình Flycam và máy bay không người lái, các loại khí cầu bay không người điều khiển, các loại mô hình bay, các loại khí cầu có người điều khiển.
Anh P.T (ở TP Quy Nhơn), người có 6 năm sử dụng flycam, cho rằng: Từ khi có flycam, việc chụp ảnh, quay phim trên cao đã dễ dàng hơn trước. Đặc biệt, có những flycam có thể điều khiển bay xa, ghi hình với khoảng cách vài cây số. Do đó, người sử dụng flycam thường chụp, quay được những bức ảnh, thước phim đẹp mắt, có bố cục lạ và rất thuận lợi trong việc ghi lại những hình ảnh toàn cảnh. Tuy nhiên, người sử dụng flycam hoạt động chủ yếu là tự phát, chứ hiếm khi được đơn vị có thẩm quyền cấp phép. Để tránh sự kiểm soát từ cơ quan chức năng, người chơi flycam thường “đánh liều” cho bay ở những cảnh đẹp, tắt hệ thống định vị GPS, che đèn led nhấp nháy. Đặc biệt, là thường né bay flycam ở khu vực quân sự, CA...
Theo trung tá Trần Văn Lực, Trưởng Ban Phòng không (thuộc Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh), việc tổ chức hoạt động bay không có giấy phép, hoặc ngay cả có giấy phép nhưng thực hiện không đúng mục đích, thời gian, địa điểm được cơ quan thẩm quyền cấp phép cũng đều có nguy cơ ảnh hưởng đến công tác bảo đảm ANTT. “Các hoạt động bay tràn lan không được kiểm soát tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn trên không và mặt đất, ảnh hưởng lớn đến cộng đồng như gây cháy, nổ nếu va vào lưới điện, kho xăng dầu, gây mất an ninh hàng không. Nguy hiểm hơn là các đối tượng xấu có thể lợi dụng việc sử dụng các thiết bị này nhằm vào các mục đích xâm phạm đời sống riêng tư của cá nhân hoặc gây ảnh hưởng đến bí mật quốc gia, an ninh quốc phòng”, trung tá Lực dẫn chứng tác hại của việc bay không phép, mang tính tự phát đang xảy ra hiện nay.
Một góc Bãi Xép (phường Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn) được chụp từ flycam. Ảnh: THÔI CHẤN SƠN
Thắt chặt kiểm soát, xử lý nghiêm vi phạm
Theo trung tá Trần Văn Lực, cá nhân, tổ chức có nhu cầu sử dụng flycam nhưng chưa rõ thủ tục đăng ký cấp phép thì liên hệ trực tiếp với Ban Phòng không (thuộc Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh) để được hướng dẫn. Tuyệt đối không được tổ chức hoạt động bay khi chưa có giấy phép được cơ quan thẩm quyền cấp. Cơ quan chức năng sẽ tịch thu phương tiện và xử lý theo quy định nếu phát hiện vi phạm.
Ðầu năm 2020 đến nay, Cục Tác chiến - Bộ Tổng tham mưu đã cấp phép cho 12 tổ chức, cá nhân được hoạt động bay trên địa bàn tỉnh. Hiện chưa xảy ra vụ việc nào gây ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng từ việc sử dụng thiết bị bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của trung tá Trần Văn Lực, không phải vì thế mà các cơ quan chức năng chủ quan. Bởi, nỗi lo về các tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ hoạt động tự phát luôn hiện hữu, nếu không được kiểm soát chặt chẽ.
Hiện nay, Bộ Quốc phòng cũng đang đề nghị Chính phủ bổ sung nhiều quy định kiểm soát chặt việc sản xuất, sử dụng, chơi thiết bị bay không người lái. Trong dự thảo tờ trình xây dựng một nghị định mới thay thế cho Nghị định 36/2008 của Chính phủ về quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ, Bộ Quốc phòng đưa ra hàng loạt quy định mới.
Theo đó, hầu hết tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ như drone, flycam... đều phải đăng ký lưu hành. Các phương tiện này chỉ được cất cánh khi được cơ quan có thẩm quyền cấp phép và đáp ứng các điều kiện nêu trong giấy phép bay. Việc cấp phép được áp dụng cho từng nhiệm vụ, sự kiện, địa điểm cụ thể. Cơ quan có thẩm quyền cấp phép bay là Cục Tác chiến, các Bộ Tư lệnh Quân khu, Bộ CHQS cấp tỉnh. Hồ sơ xin cấp phép ngoài đơn đề nghị phải có các tài liệu chứng minh đủ điều kiện bay của phương tiện bay, các tài liệu chứng minh đủ điều kiện bay của người trực tiếp sử dụng phương tiện bay, các tài liệu chứng minh tính hợp pháp của hoạt động bay...
Thượng tá Đỗ Xuân Hùng, Phó Chỉ huy trưởng kiêm Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh, cho hay: “Trong thời gian chờ Nghị định thay thế lực lượng quân sự tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các văn bản của Chính phủ, Bộ Quốc phòng và UBND tỉnh về việc quản lý tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ. Đồng thời, phối hợp với lực lượng CA, Biên phòng, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng có liên quan tổ chức tuyên truyền, quản lý, giám sát nắm chắc địa bàn để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm khi sử dụng thiết bị bay”.
HỒNG PHÚC