Gìn giữ và tôn vinh bảo vật quốc gia: Cần được quan tâm đúng mức
Qua 9 đợt công nhận bảo vật quốc gia theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Bình Ðịnh vinh dự có 8 bảo vật quốc gia, nhưng công tác bảo quản, tôn vinh, quảng bá để phát huy giá trị chưa được quan tâm đầu tư tương xứng.
5 BVQG được trưng bày chung với các hiện vật khác tại phòng điêu khắc mỹ thuật Chăm Pa của Bảo tàng tỉnh.
Trong số 8 bảo vật quốc gia (BVQG) của tỉnh, có 5 BVQG được trưng bày chung với nhiều hiện vật khác trong phòng điêu khắc mỹ thuật Chăm Pa của Bảo tàng tỉnh, gồm: Phù điêu nữ thần Mahishasuramardini (được công nhận năm 2015), phù điêu thần Brahma (công nhận năm 2016), cặp tượng chim thần Garuda diệt rắn (công nhận năm 2017), phù điêu nữ thần Sarasvati (công nhận năm 2020). 3 BVQG còn lại là cặp tượng hộ pháp (Dvarapala) đang được lưu giữ ở chùa Nhạn Sơn (xã Nhơn Hậu, TX An Nhơn), tượng thần Shiva được lưu giữ ở chùa Linh Sơn (xã Nhơn Hội, TP Quy Nhơn).
Ông Bùi Tĩnh, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, cho biết: “Sau khi được công nhận, việc gìn giữ BVQG được ngành Văn hóa, Bảo tàng tỉnh phối hợp với chính quyền các địa phương, trụ trì các chùa thực hiện chặt chẽ hơn. Ngoài việc lắp đặt thêm hệ thống camera, tăng cường phòng, chống cháy nổ, cán bộ Bảo tàng tỉnh thường xuyên kiểm tra, đánh giá công việc giữ gìn BVQG. Việc phát huy giá trị BVQG chủ yếu vẫn ở công tác tuyên truyền, quảng bá trên cơ sở làm mới, làm dày nội dung về BVQG để thuyết minh viên Bảo tàng tỉnh giới thiệu đến khách tham quan. Tuy nhiên, cần có thêm các giải pháp gắn với sự quan tâm đầu tư để thu hút các tầng lớp nhân dân và du khách đến chiêm ngưỡng BVQG”.
Tượng thần hộ pháp (thế kỷ XII)
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo, giao Sở VH&TT chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan xây dựng, hoàn thiện và kịp thời triển khai phương án bảo vệ đặc biệt đối với từng BVQG. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh lưu ý: Có biện pháp phòng, chống cháy, nổ, trộm cắp, thiên tai và các nguy cơ gây hại khác để bảo đảm tuyệt đối an toàn cho các BVQG. Cần xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình riêng để quảng bá giá trị của BVQG tới đông đảo công chúng trong và ngoài nước.
Theo Bảo tàng tỉnh, tháng 5.2021, Hội đồng thẩm định hiện vật và hồ sơ hiện vật sẽ tiến hành các thủ tục trình Sở VH&TT xem xét, chọn tượng thần hộ pháp (thế kỷ XII) có những giá trị độc đáo của điêu khắc mỹ thuật Chăm Pa, đang trưng bày ở Bảo tàng tỉnh, để xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận BVQG.
Thực hiện theo chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở VH&TT, Bảo tàng tỉnh đã giao cho phòng nghiên cứu, sưu tầm lập kế hoạch, phương án bảo vệ đặc biệt đối với từng BVQG, đồng thời đơn vị tham mưu Sở VH&TT xem xét, kiến nghị UBND tỉnh quan tâm, hỗ trợ kinh phí thực hiện xuất bản ấn phẩm về BVQG để tuyên truyền, quảng bá đến công chúng. “Về lâu dài, mong rằng UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ, đầu tư xứng tầm Bảo tàng tỉnh để có thêm không gian, mặt bằng trưng bày chuyên biệt các BVQG, nhằm thu hút và phục vụ tốt hơn công chúng; hướng đến tạo nên một điểm đến thu hút du khách, góp phần phát triển du lịch Bình Định...”, ông Bùi Tĩnh bày tỏ.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề gìn giữ và phát huy giá trị BVQG, ông Tạ Xuân Chánh, Giám đốc Sở VH&TT, cho biết thêm: “Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có ý kiến về việc đầu tư, nâng cấp Bảo tàng tỉnh. Theo định hướng, Bảo tàng tỉnh hiện tại sẽ được di chuyển về Nhà Văn hóa Lao động tỉnh. Sau khi có quyết định chính thức, Sở sẽ đề xuất, phối hợp với các sở, ngành liên quan lập đề án sửa chữa, nâng cấp Nhà Văn hóa Lao động tỉnh hiện nay thành Bảo tàng tỉnh mới theo hình thức phù hợp, đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất phục vụ tốt hơn ở địa điểm cũ. Trong đó, ngành Văn hóa sẽ lưu tâm đến việc đầu tư không gian trưng bày riêng với hình thức hiệu quả dành cho việc tôn vinh BVQG. Đồng thời, Sở VH&TT chỉ đạo Bảo tàng tỉnh tổ chức xây dựng, hoàn thiện và kịp thời triển khai phương án bảo vệ đặc biệt đối với từng BVQG theo chỉ đạo của Bộ VH-TT&DL, UBND tỉnh. Dự kiến trong năm 2021, sẽ tiến hành và cố gắng hoàn thành những việc cần ưu tiên làm trước”.
Bài, ảnh: TRỌNG LỢI