Phát triển du lịch tâm linh: Nét duyên chùa cổ
Mặc dù số lượng chùa cổ ở tỉnh ta không nhiều, nhưng hầu hết đều có lịch sử lâu đời, không chỉ đơn thuần có giá trị về tâm linh, mà còn gắn với lịch sử hình thành và nét văn hóa truyền thống của từng vùng. Mỗi ngôi chùa đều có những nét độc đáo và hấp dẫn riêng, có thể xây dựng thành những điểm đến hấp dẫn. Trang Du lịch (DL) tuần này xin giới thiệu một số ngôi chùa cổ trong tỉnh luôn thu hút nhiều khách DL đến tham quan, tìm hiểu, nghiên cứu.
Chùa Thập Tháp: Tọa lạc tại phường Nhơn Thành - thị xã An Nhơn, là một trong 5 ngôi chùa cổ của tỉnh Bình Định được ghi vào sách Đại Nam nhất thống chí (cùng các chùa: Thạch Cốc, Linh Phong, Nhạn Sơn, Long Khánh). Tên chùa là “Thập Tháp” vì trước đây trên khu đất này có 10 ngôi tháp Chăm, sau bị sụp đổ. Chùa được thiền sư Nguyên Thiều sáng lập năm 1665, là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở miền Trung, đã được xếp hạng di tích lịch sử- văn hóa quốc gia, được xem là bộ sử bằng di tích về quá trình phát triển của Phật giáo Đàng Trong.
Đến chùa Thập Tháp, du khách được chiêm ngưỡng một di tích kiến trúc nghệ thuật đặc sắc tồn tại từ thế kỷ 17. Chùa còn lưu giữ được nhiều hiện vật quý, như các bộ kinh Phật bằng gỗ, cặp liễn có lịch sử trên 300 năm, tấm biển đề “Thập Tháp Di Đà tự” đã 200 năm tồn tại… Đặc biệt là di vật “hòn đá chém”, trước ở thành Hoàng Đế, sau đưa về đặt ngay cửa chánh điện chùa. Tương truyền hòn đá này là nơi đao phủ của nhà Nguyễn xử chém những người thuộc dòng tộc nhà Tây Sơn. Thu hút du khách còn có cây dương liễu khổng lồ được cho là cùng tuổi với ngôi chùa, và chiếc giếng cổ Chămpa đến nay vẫn còn sử dụng.
Chùa Linh Phong: Còn gọi là chùa Ông Núi, tọa lạc trên sườn núi Bà, thuộc xã Cát Tiến - huyện Phù Cát. Đây là một di tích có giá trị về lịch sử-văn hóa và tâm linh, tín ngưỡng. Tương truyền chùa do nhà sư Lê Ban, còn gọi là Ông Núi, xây dựng năm 1733. Đây cũng là nơi Danh nhân văn hóa Đào Tấn từng ẩn dật. Tại đây, Đào Tấn đã sáng tác tuồng, làm thơ, để lại những tác phẩm nổi tiếng cho đến ngày nay. Đây cũng là căn cứ hoạt động của Huyện ủy An Nhơn, Thị ủy Quy Nhơn trong kháng chiến chống Mỹ. Vãn cảnh chùa, du khách bị thu hút bởi kiến trúc chùa chiền, hang động hài hòa với thiên nhiên thơ mộng. Đứng ở chùa, du khách có thể phóng tầm mắt nhìn suốt đầm Thị Nại xanh ngắt và TP Quy Nhơn thấp thoáng phía xa. Ngày 24 - 25 tháng Giêng Âm lịch hằng năm là ngày hội chùa Ông Núi, thu hút hàng ngàn khách hành hương về chùa.
Chùa Nhạn Sơn: Tọa lạc tại xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn, còn được gọi là chùa ông Đen ông Đỏ hoặc chùa ông Đá, vì ở chánh điện của chùa có 2 tượng Môn thần bằng đá của người Chăm, một tượng được sơn màu đen, một sơn đỏ. Rằm tháng Giêng viếng chùa Nhạn Sơn, sau khi lễ Phật, khách thập phương cho trẻ em chui qua, chui lại dưới chân tượng ông Đen, ông Đỏ cầu xin phù hộ cho con em chăm ngoan, học giỏi. Đây là một truyền thuyết đẹp, hướng thiện, hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Chùa Bà: Tọa lạc tại xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, cũng là một ngôi chùa nổi tiếng trong tỉnh. Chùa thờ Thiên hậu Thánh mẫu - một nhân vật huyền thoại đã có công cứu vớt tàu thuyền mắc nạn ở biển khơi - và thờ Bà Mụ. Di tích chùa Bà ngoài giá trị về văn hóa tín ngưỡng, còn có giá trị về văn hóa dân gian và lễ hội truyền thống đặc trưng của vùng đất ngày xưa là cảng thị Nước Mặn. Chùa Bà gắn với Lễ hội Nước Mặn được tổ chức hàng năm vào cuối tháng Giêng Âm lịch, thu hút hàng ngàn du khách nhộn nhịp trẩy hội.
Theo các chuyên gia DL, ngoài việc thúc đẩy phát triển kinh tế DL, loại hình DL tâm linh nếu được phát triển lành mạnh, đúng hướng, sẽ góp phần tích cực phát huy giá trị di tích, mang lại những giá trị về nhiều mặt. DL tâm linh thường gắn với lịch sử dân tộc, gắn với đức tin và hướng thiện, để gần gũi, thông cảm và sẻ chia… Những đức tin lành mạnh sẽ giúp con người hướng thiện nhiều hơn, tạo niềm tin và nạp năng lượng cho chính mình trong chuyến hành trình dài cả cuộc đời, để sống tốt hơn...
Bài và ảnh: NGUYÊN VŨ