Du lịch trong cuộc chiến mới
Ngày càng nhiều công ty du lịch nước ngoài thực hiện trực tiếp các dịch vụ cho khách du lịch tại thị trường trong nước. Doanh nghiệp nội địa ít lợi thế hơn đang trong cuộc chiến cam go để trụ trên sân nhà.
Đối tác thành... đối thủ
Chủ tịch của một công ty du lịch khá tên tuổi ở TPHCM cho biết tới thời điểm này, doanh số của công ty ông không bằng năm ngoái, một phần do thị trường du lịch vẫn còn khó khăn, phần khác là do một số đối tác của công ty đã vào Việt Nam khai thác trực tiếp. Tuy nhiên, doanh nhân này cho rằng công ty mình vẫn còn may mắn bởi lượng khách giảm không đáng kể. Trong khi đó, nhiều công ty thậm chí còn bị mất những hợp đồng lớn do nhiều đối tác lâu năm từ chối hợp tác tiếp để tự làm.
Chuyện các công ty du lịch nước ngoài cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp trong nước ngay tại thị trường nội địa đã có từ cả chục năm nay nhưng thời gian gần đây tình hình này ngày càng trở nên gay gắt do ngành công nghiệp du lịch đang rất khó khăn, công ty nào cũng muốn cắt giảm chi phí để cạnh tranh.
Trước mỗi mùa du lịch, công ty nước ngoài cho một vài nhân viên sang Việt Nam khảo sát dịch vụ để chuẩn bị đưa khách sang. Đến mùa, những công ty này chỉ cần để lại một nhân viên hoặc thuê nhân viên bản xứ điều hành các dịch vụ để đảm bảo chất lượng.
Việt Nam có hơn 1.000 công ty lữ hành quốc tế nhưng rất ít trong số này có khả năng lấy khách trực tiếp tại thị trường nguồn mà hầu hết đều phải thông qua các đối tác nước ngoài.
Trong cuộc cạnh tranh mới, doanh nghiệp nước ngoài có lợi thế rất lớn bởi có nguồn khách trực tiếp, khả năng tài chính tốt, đã quen với thị trường sau nhiều năm gửi khách. Những công ty này luôn được các đơn vị cung cấp dịch vụ trong nước chào đón và cho giá thấp nhất. “Họ thường mua phòng với số lượng lớn, ổn định trong cả năm mà lại trả tiền nhanh, gọn cho nên dù bán giá thấp hơn so với hợp đồng với các công ty du lịch trong nước, chúng tôi vẫn bán”, giám đốc bán hàng của một khách sạn 5 sao ở TPHCM nói.
Một số hãng du lịch nước ngoài khác tuy không thực hiện toàn bộ dịch vụ tại thị trường Việt Nam nhưng cũng dần giảm bớt việc thuê lại từ công ty du lịch trong nước. Từ chỗ phải thuê đối tác trong nước lo trọn gói từ khách sạn, xe, ăn uống, tham quan... nay họ chỉ thuê những dịch vụ không có lợi thế như lo thủ tục xuất nhập cảnh, đặt xe, thuê hướng dẫn viên du lịch.
“Ai cũng nói chỉ cần lời vài đô la Mỹ/khách là chúng tôi hốt bạc nhưng thực tế lời rất ít, thậm chí huề vốn do mọi thứ đối tác nước ngoài đã sắp đặt hết. Nhưng mà cũng không thể bỏ được vì đâu dễ ra nước ngoài tìm khách”, đại diện một công ty du lịch trong nước than.
Công ty này mỗi năm có cả trăm ngàn lượt khách nước ngoài nhưng đối tác đã “lo” gần như trọn gói từ vé máy bay, cử người sang đi cùng công ty trong nước đặt khách sạn, nhà hàng để kiểm soát giá... Gần đây, do số lượng khách ngày càng lớn, đối tác thậm chí đã mua khách sạn ở một thành phố du lịch lớn để dần khép kín dịch vụ cho khách.
“Công ty nào năng lực cạnh tranh kém, không đủ kinh nghiệm, nhân lực, không có các lợi thế mà các công ty du lịch nước ngoài không thể làm được thì điều tất yếu là sẽ bị thua”, ông Võ Anh Tài, Tổng giám đốc Công ty Dịch vụ lữ hành Saigontourist, nói.
Vượt qua cửa hẹp
Ông Tài cho rằng, thị trường vẫn còn rất nhiều công ty du lịch nước ngoài có nguồn khách đi quốc tế nên vẫn cần các đối tác tốt tại địa phương để tạo lợi thế cạnh tranh cho họ với các công ty khác trên cùng một thị trường. Vì thế, nếu công ty trong nước có dịch vụ tốt, giá thấp hơn thì đối tác nước ngoài vẫn tìm đến. Để làm được điều này, cách tốt nhất là tập trung vào dịch vụ nội bộ.
Ông Phan Xuân Anh, Chủ tịch Công ty Viet Excursions, cũng đồng ý với nhận định trên, khi cho biết trong hầu hết các cuộc chào hàng, đối tác đều hỏi công ty có cái gì mới và giá cả như thế nào. Trong bối cảnh chung là du lịch Việt Nam có ít sản phẩm mới thì giá và chất lượng dịch vụ càng quan trọng. Vì thế, công ty vừa đầu tư gần 100 tỉ đồng cho đội xe để chở khách tốt hơn, giá cũng mềm hơn và một số dịch vụ khác. “Đây là một trong những cách để sử dụng dịch vụ nội bộ nhằm tăng khả năng cạnh tranh’’, ông nói.
Nhiều doanh nhân khác cho rằng doanh nghiệp phải cực kỳ năng động thì mới giữ được bạn hàng. Trước đây, sau khi đã ký được hợp đồng với đối tác nước ngoài, nhiều công ty du lịch trong nước hầu như không thay đổi giá nhưng nay phải xoay xở đủ đường để tìm được giá thấp nhất, cập nhật liên tục với đối tác.
Chẳng hạn, giá phòng một khách sạn 5 sao ở quận 5, TPHCM hiện chỉ bằng một nửa so với vài tháng trước, giá phòng của một vài khách sạn trên đường Nguyễn Huệ đã giảm vài chục phần trăm do đường đi bị hạn chế bởi công trình công cộng đang thi công.
“Giá dịch vụ thay đổi liên tục, nếu không biết để báo giá lại hay muốn giữ để có lời nhiều như trước thì mất khách”, ông Trần Xuân Hùng, Giám đốc Công ty Du lịch Viking, nói.
Thêm vào đó, doanh nhân này còn cho rằng đây là thời điểm phải “lượm bạc cắc” để tồn tại. Ông nói nếu biết khai thác một số dịch vụ nhỏ cộng thêm thì cũng có thể sống được. Chuyện phục vụ khách Indonesia là một ví dụ, công ty đã cung cấp thêm dịch vụ nhận đặt hàng mua bánh pía - một loại bánh mà khách rất ưa chuộng.
Ông Xuân Anh cho rằng, doanh nghiệp trong nước khó có thể xây dựng một trang web bán hàng trực tuyến để khách du lịch có thể vào mua, chi trả các dịch vụ trực tuyến vì đầu tư cực kỳ tốn kém và thương hiệu chưa đủ mạnh để khách hàng nhận diện. Vì thế, tìm đối tác nước ngoài mới qua chính các trang web của những công ty du lịch nước ngoài cũng là một cách. Trên trang web của những công ty này thường có mục dành cho đối tác vào giới thiệu, đặt lịch hẹn. Trước mỗi chuyến đi nước ngoài gặp đối tác cũ, doanh nghiệp trong nước nên vào những trang web của những đối tác tương lai để giới thiệu, đặt lịch hẹn xin gặp để làm việc trong chuyến đi.
“Chúng tôi đã có thêm đối tác từ cách làm này, dù vất vả hơn trước bởi không phải công ty nào cũng sẵn sàng cho lịch hẹn và có thể trở thành đối tác nhưng phải làm như thế và tìm nhiều cách khác thì mới tìm được khách”, ông Xuân Anh nói.
Theo Đào Loan (TBKTSG)