Nhức nhối nạn “cát tặc”
Thời gian qua, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là cát tô và cát xây dựng diễn ra khá phức tạp. Chính quyền địa phương và các ngành chức năng liên quan cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm để đưa công tác quản lý tài nguyên khoáng sản vào quy củ.
“Cát tặc” lộng hành
Gần đây, nhiều đối tượng “cát tặc” thường xuyên khai thác cát tô trái phép tại khu vực có tục danh Mũi Đá Giang - giáp ranh giữa xã Cát Thành và Cát Hải (huyện Phù Cát). Các đối tượng này thường hoạt động từ 23 giờ đến 5 giờ hôm sau, sử dụng phương tiện xe đào khai thác cát tô với khối lượng lớn; sau đó dùng xe ben, xe tải chở đi tiêu thụ.
Phòng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh) bắt quả tang vụ khai thác cát trái phép tại khu vực thôn Chánh Thiện, xã Cát Thành. Ảnh: CA tỉnh
Để đối phó với chính quyền địa phương và lực lượng chức năng, “cát tặc” cử người canh gác cẩn trọng, khi “có động” lập tức ngưng khai thác và di chuyển phương tiện đi nơi khác. Điều này gây nhiều khó khăn trong công tác phát hiện, truy bắt, xử lý; làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, gây bất bình trong nhân dân.
Còn tại sông La Tinh - thuộc địa phận thôn Vĩnh Long, Tân Xuân, Vinh Kiên (xã Cát Hanh, huyện Phù Cát) giáp ranh với xã Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ) - nạn khai thác cát xây dựng trái phép âm ỉ diễn ra trong thời gian dài. Các đối tượng thường sử dụng máy bơm hút cát hoặc dùng xẻng hốt cát, sau đó chở đi tiêu thụ bằng xe máy cày kéo. Để không bị phát hiện, xử lý, “cát tặc” thường hoạt động khai thác vào đêm khuya, rạng sáng.
Hoạt động khai thác cát trái phép trên sông La Tinh trong thời gian dài khiến lòng sông bị đào bới, khoét sâu; làm thay đổi dòng chảy, gây sạt lở, cuốn trôi nhiều héc ta đất sản xuất nông nghiệp dọc bờ sông. Ngoài ra, tình trạng này còn làm cạn kiệt nguồn nước ngầm, dẫn đến thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô tại thôn Vĩnh Long, Tân Xuân.
Ông Nguyễn Tẫn, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Hanh, cho biết: Các đối tượng khai thác cát trái phép là người dân tại xã Mỹ Hiệp. Họ lén lút hoạt động và thường đặt máy bơm hút cát ở giữa dòng sông; khi địa phương đi kiểm tra thì những đối tượng này đưa máy về bờ sông thuộc địa phận xã Mỹ Hiệp nên rất khó xử lý.
Trong khi đó, theo ông Phạm Thanh Liêm, Chủ tịch UBND xã Mỹ Hiệp, địa phương phối hợp với CA huyện Phù Mỹ rà soát, lập danh sách 13 cá nhân có biểu hiện, điều kiện, khả năng khai thác cát trái phép tại sông La Tinh và yêu cầu viết cam kết không hoạt động khai thác. Tuy nhiên, do nhu cầu về cát xây dựng nên tình trạng khai thác cát trái phép trên sông La Tinh vẫn còn xảy ra ở quy mô nhỏ.
Cần tăng cường kiểm tra, xử lý
Tại khu vực Mũi Đá Giang, thời gian qua, Phòng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh) đã cử cán bộ trinh sát rà soát, lên danh sách các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép; lập sơ đồ các vị trí khai thác và phương án đấu tranh ngăn chặn, xử lý. Đến nay, lực lượng chức năng phát hiện 5 vụ/ 6 đối tượng hoạt động khai thác cát tô trái phép; đã xử lý 4 vụ/ 5 đối tượng. Xử phạt vi phạm hành chính, truy thu khoáng sản, tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, với tổng số tiền phạt hơn 216 triệu đồng. Bên cạnh đó, lực lượng CA phối hợp với chính quyền các xã mời 39 chủ phương tiện xe ben hoạt động kinh doanh vận tải viết cam kết không mua bán, vận chuyển khoáng sản trái phép.
Ông Nguyễn Đức Chiêu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cát Thành, cho hay: “Sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng CA và chính quyền địa phương đã ngăn chặn hiệu quả nạn khai thác cát tô trái phép. Tổ công tác liên ngành tập trung tuần tra, kiểm soát vào các khung giờ ban đêm, ngoài giờ làm việc để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm. Nhờ vậy, 1 tháng trở lại đây trên địa bàn xã không phát hiện trường hợp vi phạm nào”.
Còn theo ông Lê Văn Diêu, Chủ tịch UBND xã Cát Hải, để lập lại trật tự trong quản lý khoáng sản, xã khoanh vùng các đối tượng hoạt động trong lĩnh vực này và yêu cầu làm cam kết không khai thác, vận chuyển cát tô trái phép. Địa phương cũng thành lập tổ công tác liên ngành, thường xuyên tuần tra, xử lý các đối tượng vi phạm.
Theo CA tỉnh, thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo CA huyện Phù Cát và Phù Mỹ tăng cường nắm tình hình, kiểm tra, xử lý nghiêm hoạt động khai thác cát trái phép trên sông La Tinh nhằm quản lý hiệu quả tài nguyên khoáng sản và ổn định tình hình trật tự xã hội.
Đại tá Nguyễn Thiết Hùng, Trưởng Phòng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh), cho biết: Lực lượng CA tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tuần tra, kiểm soát địa bàn, kiên quyết xử lý các đối tượng khai thác cát tô trái phép. Cùng với đó, cơ quan chức năng tăng cường công tác vận động, tuyên truyền, phát động phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân trong việc bảo vệ khoáng sản tại địa phương.
N. QUÍ - C.LUẬN