Bảo vệ nguồn tài nguyên nước: Cần giải pháp hữu hiệu hơn
Tình trạng xâm phạm hành lang bảo vệ nguồn nước, xả thải gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh diễn biến khá phức tạp, đòi hỏi phải có những giải pháp hữu hiệu để bảo vệ nguồn tài nguyên nước.
Hà Thanh là một trong những con sông lớn trên địa bàn tỉnh có nguồn tài nguyên nước quan trọng cần được bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý.
Người dân Bình Định hẳn chưa quên vụ hệ thống ao, hồ, kênh mương trên địa bàn TX Hoài Nhơn bị ô nhiễm môi trường do hoạt động nuôi tôm, xả nước thải chưa qua xử lý xảy ra năm 2018 và tình trạng xâm nhập mặn trong năm nay, khiến hàng nghìn hộ dân tại nhiều địa phương chịu cảnh thiếu nước sinh hoạt. Hay câu chuyện xả chất thải làm ô nhiễm sông Dinh (2 phường Nhơn Bình, Nhơn Phú - TP Quy Nhơn) gây bức xúc trong dư luận vừa xảy ra tháng 10.2020.
Mới đây, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN&MT đã tổ chức công bố danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ do tỉnh phê duyệt gồm 47 đoạn sông, suối; 5 hồ chứa thủy điện; 165 hồ chứa thủy lợi; 3 đầm; 12 hồ trong đô thị, khu dân cư tập trung.
Theo ông Võ Minh Đức, Trưởng phòng Tài nguyên nước và Khí tượng Thủy văn (Sở TN&MT), nghiên cứu của các nhà khoa học đưa ra đánh giá, Bình Định thuộc nhóm đối tượng khan hiếm nước không thường xuyên theo chỉ tiêu phân hạng về tài nguyên nước của thế giới; chỉ được khoảng 4.616 m3 nước/người/năm, bằng 41,2 - 41,8% trung bình toàn quốc (9.856 m3/người/năm).
Trong khi trữ lượng nước hạn chế thì tình trạng khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước chưa thực sự khoa học. Có thời điểm, trên địa bàn tỉnh có gần 231 nghìn giếng đào, giếng khoan và trên 245 giấy phép hoạt động lĩnh vực tài nguyên nước, song việc chấp hành các quy định pháp luật về lĩnh vực này còn nhiều hạn chế.
Bên cạnh đó là tình trạng chất lượng nước các sông bị ô nhiễm, với mức độ tăng dần từ thượng lưu về hạ lưu, nhất là sông chảy qua các Khu công nghiệp Phú Tài, Long Mỹ… Theo bà Hà Thị Thanh Hương, Phó giám đốc Sở TN&MT, vấn đề nước thải sinh hoạt trên địa bàn vẫn chưa được thu gom, xử lý triệt để. Ngay tại Quy Nhơn dù có 2 nhà máy xử lý nước thải đô thị nhưng chỉ xử lý được khoảng 1/3 lượng nước thải sinh hoạt của thành phố. Về nước thải công nghiệp, lượng nước thải khoảng 7.450 m3/ngày; chưa kể lượng nước thải từ hoạt động sản xuất của 59 làng nghề.
“Trước tình trạng trên, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh lập Dự án “Quy hoạch tài nguyên nước tỉnh Bình Định đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035”, nhằm hướng đến khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, khai thác tối đa các nguồn lực; định hướng cho công tác quản lý, thẩm định, trình duyệt và triển khai thực hiện các quy hoạch chuyên ngành, dự án có liên quan đến khai thác, sử dụng, phát triển tài nguyên nước. Phân bổ nguồn nước đáp ứng tổng nhu cầu sử dụng nước toàn tỉnh giai đoạn 2025 - 2035 là 1,35 - 1,48 tỷ m3/năm. Đồng thời, xác định đến năm 2025, lượng nước phân bổ cho các ngành sẽ đạt khoảng 1,307 tỷ m3/năm; đến 2035, các công trình khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước được kiểm soát 100% theo quy định”, bà Hương cho hay.
Ông Võ Minh Đức cho biết: Hằng năm, Sở TN&MT chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch, phương án, kinh phí cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước đối với sông, suối, đầm, hồ tự nhiên, hồ nhân tạo trong đô thị, khu dân cư, trình UBND tỉnh phê duyệt. Chủ trì, phối hợp các địa phương thực hiện việc cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước sau khi UBND tỉnh phê duyệt phương án, kinh phí cắm mốc; bàn giao mốc giới cho UBND cấp huyện, xã để quản lý, bảo vệ. Chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan thẩm định phương án cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước đối với các hồ chứa thủy lợi, thủy điện trên địa bàn tỉnh trình UBND tỉnh phê duyệt. Đôn đốc, theo dõi, kiểm tra việc cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước…
Bài, ảnh: VIẾT HIỀN