GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN ÐƯỜNG BỘ CAO TỐC BẮC - NAM PHÍA ÐÔNG, GIAI ÐOẠN 2021 - 2025:

Gỡ vướng để có đủ vật liệu xây dựng các khu tái định cư

Hiện nay, phần lớn các khu tái định cư Dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Ðông, giai đoạn 2021 - 2025 đi qua tỉnh, đều không có mỏ cung ứng vật liệu thi công. Ban Quản lý dự án 2 và 85 Bộ GTVT đã đưa các dự án xây dựng các khu tái định cư ra khỏi dự án nên không được hưởng chính sách ưu tiên giải quyết việc cấp mỏ rút ngắn quy trình.

Theo báo cáo của Sở GTVT, tiến độ bàn giao mặt bằng cho các ban quản lý dự án (QLDA) 2 và 85 khá chậm. Hiện các địa phương bàn giao diện tích 800,59/945,35 ha tuyến chính bị ảnh hưởng, đạt 84,7%, chiều dài tuyến chính 98,19/117,38 km, đạt 83,7% cho chủ đầu tư. Theo yêu cầu về tiến độ phải bàn giao 100% mặt bằng và tuyến đường vào ngày 30.6.2023 của Thủ tướng Chính phủ, có thể nói ngay là khó hoàn thành.

Ông Trần Thanh Dũng, Giám đốc Sở GTVT cho biết: Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) ở các địa phương bị vướng do chưa hoàn thành xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại các khu tái định cư (TĐC). Việc này có nguyên nhân do phần lớn các dự án thi công các khu TĐC không có đất để đắp mặt bằng, vì Ban QLDA 2 và 85 đưa nguồn vật liệu xây dựng khu TĐC ra khỏi cơ chế đặc thù mà Thủ tướng Chính phủ cấp cho Dự án. Không được hưởng lợi từ cơ chế này, việc cấp mỏ vật liệu không được rút ngắn quy trình, mà phải thực hiện đầy đủ các thủ tục hồ sơ khai thác vật liệu đất đắp theo quy định của Luật Khoáng sản, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ và theo hướng dẫn của Bộ TN&MT (phải lập Hồ sơ thăm dò, Phê duyệt trữ lượng, lập Báo cáo kinh tế kỹ thuật, lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường, lập Hồ sơ cấp giấy phép khai thác...) và thông thường sẽ mất 1 năm, do đó sẽ không đảm bảo tiến độ GPMB.

Tại TX Hoài Nhơn, việc thi công 12 khu TĐC hiện không đạt tiến độ.

Các địa phương chưa thể sử dụng các mỏ đất trên địa bàn để xây dựng khu tái định cư.  Ảnh: HẢI YẾN

Theo ghi nhận của phóng viên, ngày 2.6, 12 khu TĐC ở thị xã mới chỉ thực hiện bóc phong hóa vì thiếu đất đắp san nền, làm đường. Khu TĐC số 1 khu phố Đệ Đức, phường Hoài Tân, dẫn đầu với 60% khối lượng, còn các khu TĐC khác chỉ đạt 3 - 5%.

Ông Phạm Văn Chung, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TX Hoài Nhơn, cho biết: Từ khi bắt đầu triển khai thực hiện dự án, chúng tôi đã kiến nghị việc cấp phép mỏ vật liệu xây dựng bằng văn bản hướng dẫn với cơ chế đặc thù riêng. Suốt 1 năm qua, chúng tôi kiến nghị với UBND tỉnh và tỉnh đã yêu cầu Ban QLDA 85 giải quyết kiến nghị này nhưng vẫn không có hồi âm. Sở TN&MT vẫn phải triển khai cấp phép việc khai thác mỏ đất phục vụ thi công khu TĐC theo mỏ đất thông thường, quy trình ít nhất phải mất 12 tháng. Như vậy, địa phương rất khó hoàn thành đúng hạn như chỉ đạo.

Ông Ngô Thanh Hải, Giám đốc Ban Quản lý Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Phù Mỹ, cho biết: 4/5 khu TĐC ở địa phương mới chỉ hoàn thành cao nhất 27% tiến độ xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Địa phương gặp rất nhiều khó khăn khi tìm mỏ đất phục vụ thi công. UBND huyện đang xin phép được nâng công suất các mỏ đất hiện có tại địa phương phục vụ cho các khu TĐC.

Trong 8 địa phương có đường cao tốc đi qua, chỉ có TP Quy Nhơn xin cơ chế xét giao đất TĐC cho 42/48 hộ đủ điều kiện giao đất vào TĐC tại 2 khu dân cư ở phường Bùi Thị Xuân. Khu TĐC của dự án, UBND TP Quy Nhơn sẽ tiến hành xây dựng sau và hoán đổi cho dự án cần GPMB khác ở địa phương.

Tại hội nghị trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam do Bộ GTVT tổ chức ngày 1.6, ông Trần Thanh Dũng, Giám đốc Sở GTVT liên tục nêu ý kiến về vấn đề thiếu mỏ vật liệu.

Phản hồi các bức xúc của địa phương, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ đồng ý trình Thủ tướng Chính phủ việc áp dụng cấp mỏ vật liệu xây dựng khu TĐC theo cơ chế đặc thù riêng nhưng vẫn động viên các địa phương ở Bình Định mạnh dạn thực hiện lấy đất tại các mỏ ở địa phương (?). Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương ở Bình Định tham dự hội nghị đều không đồng ý với phương án này. Bởi như thế sẽ là cố ý làm trái quy định pháp luật. Như vậy, đến nay điểm nghẽn về mỏ vật liệu xây dựng các khu TĐC vẫn phải chờ và với cách làm này, các địa phương khó đảm bảo giao 100% mặt bằng cho chủ đầu tư.          

 HẢI YẾN