• Chính trị
  • Kinh tế
  • Xã hội
  • Thể thao
  • Pháp luật
  • Văn hóa - Nghệ thuật
  • Hội nhập quốc tế
  • Du lịch
  • Tòa soạn - Bạn đọc
  • Tấm gương HCM
  • Biển đảo
  • Báo in
  • Podcasts
EnglishEnglish
Quốc Hội|Quốc phòng toàn dân|Xây dựng Đảng - Chính quyền|Hội - đoàn thể|Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng|Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng|
Giáo dục|Sức khỏe|Hôn nhân - Gia đình|
Giải đua thuyền máy UIM F1H2O|
An ninh - Trật tự|Pháp Luật
Bình Định - Đất và Người|Giải trí|Sáng tác
Bạn đọc viết|Nhịp cầu nhân ái
Giáo dục

Bút và viết

Hai từ này thường được phân biệt ở chỗ một là danh từ, một là động từ. Nhưng kỳ thực, chúng lại là một. “Từ điển tiếng Việt” ghi nhận viết cũng là danh từ, nghĩa là “bút”, như trong cây viết, viết chì (Hoàng Phê chủ biên, 1997, tr.1078).

Tìm về nguồn gốc của từ ta sẽ rõ hơn điều này. Bút vốn là một từ Hán Việt và viết chính là “người anh em” của nó. Bút thuộc bộ trúc (liên quan đến tre trúc) vốn là “cây bút” (như trong bút mực, bút nghiên, chấp bút); rồi chuyển nghĩa động từ chỉ hoạt động dùng bút để viết, vẽ (như trong bút pháp, thủ bút). Hiện tượng một từ vừa là danh từ chỉ sự vật, vừa là động từ chỉ hoạt động liên quan đến sự vật đó như bút ta cũng có thể gặp trong tiếng Việt: sơn (như cách nói sơn xe bằng sơn màu đỏ), trang (lấy cái trang đi trang lúa).

Như vậy, về nghĩa, bút chính là viết. Về âm, hai từ này là biến âm của nhau. Bút ~ viết cũng như bản ~ ván, bái ~ vái, biên ~ viền, bích ~ vách… vì hai phụ âm b- và v- dễ dàng chuyển hóa cho nhau. Còn quan hệ giữa hai vần -ut và -iêt ta cũng có không ít bằng chứng: miệt (nghĩa là “vứt bỏ”) ~ vụt, phương ngữ Bình Định là dụt; kiết (nghĩa là “rửa sạch”) mà dấu vết của nó còn để lại ở từ gụt [đồ cho sạch] trong phương ngữ Quảng Nam…

Liên quan tới bút mực, tiếng Việt còn có một số từ gốc Hán khác. Có thể kể ra như:

- Biên trong biên thư do chữ biên (bộ mịch), nghĩa là “soạn ra”;

- Chép trong chép bài là bởi chữ tráp (bộ trúc), nghĩa “chép, chép ra thẻ để nhớ” (tráp ~ chép cũng như áp ~ ép, pháp ~ phép);

- Ghi là do chữ ký (bộ ngôn), nghĩa là “ghi lại” (ký ~ ghi cũng như kỷ ~ ghế, can ~ gan, cân ~ gân);

- Sao trong sao y bản chính bắt nguồn từ chữ sao (bộ thủ), nghĩa “chép lại”;

- Vẽ trong tranh vẽ do chữ họa (bộ điền), nghĩa là “vẽ, bức vẽ” (họa ~ vẽ cũng như hòa ~ và, hoàng ~ vàng, [nghi] hoặc ~ [ngờ] vực và trà ~ chè, xa ~ xe)…

Th.S PHẠM TUẤN VŨ

email
email
Chia sẻ:
Images/bookmark/facebook_48.png Images/bookmark/yahoo.jpg Images/bookmark/twitter_48.png Images/bookmark/google_48.png
top
(0)
(*) Đề nghị bạn đọc sử dụng tiếng Việt có dấu và ghi rõ địa chỉ email để Tòa soạn liên hệ khi cần thiết. Tòa soạn cảm ơn và xin tiếp thu tất cả các ý kiến mang tính xây dựng của bạn đọc.
(*)
Các tin bài khác
Tin vắn ngày 10.8  (10/8/2021)  
Năm học 2021 - 2022: Đảm bảo 100% học sinh, sinh viên tham gia BHYT  (10/8/2021)  
Trường đại học lùi lịch tuyển sinh, nhập học  (10/8/2021)  
Cả nước có 15.000 thí sinh không thể dự thi tốt nghiệp THPT vì Covid  (10/8/2021)  
Bổ sung 894 biên chế giáo viên còn thiếu của năm học 2021 – 2022  (9/8/2021)  
Ngày 24.8 công bố điểm thi tốt nghiệp THPT đợt 2  (9/8/2021)  
Bộ GD&ĐT công bố điểm thi tốt nghiệp THPT đợt 2 vào 24.8  (9/8/2021)  
Thi tốt nghiệp THPT đợt 2: Trường thi an toàn, suôn sẻ  (8/8/2021)  
Đề Khoa học xã hội “dễ thở”, Khoa học tự nhiên nhiều câu khó  (7/8/2021)  
5 thí sinh vắng thi, không có vi phạm quy chế thi  (6/8/2021)  
ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ CÁC CẤP TIẾN TỚI ĐẠI HỘI LẦN THỨ XIV CỦA ĐẢNG
BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG
TẤM GƯƠNG HCM
Liên hệ quảng cáo
SẮP XẾP BỘ MÁY TINH - GỌN - MẠNH - HIỆU LỰC - HIỆU QUẢ
Kỷ niệm 50 năm giải phóng Hoài Nhơn
CHUYỂN  ĐỔI SỐ
CÔNG TY ĐẤU GIÁ HỢP DANH ĐÔNG DƯƠNG
Báo Bình Định
THÔNG TIN QUẢNG BÁ DOANH NGHIỆP
CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỈNH BÌNH ĐỊNH
Công báo
Quảng cáo Báo Bình Định
 
Chính trị | Kinh tế | Xã hội | Thể thao | Pháp luật | Văn hóa - Nghệ thuật | Du lịch | Khoa học - Công nghệ | Trong nước | Thế giới | Đất nước - Con người
Góp ý - Liên hệ
Đặt Báo Bình Định làm trang chủ
Font Unicode
[ Back to top ]
Bản quyền thuộc về Báo Bình Định
Giấy phép hoạt động báo in và báo điện tử số 129/GP-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền Thông cấp ngày 17.4.2023
Tổng Biên tập: HỒ XUÂN ÁNH
Tòa soạn: 84 Phạm Hùng, TP Quy Nhơn, Bình Định
Điện thoại: 0256.3822279 - 0966 490 490
E-mail:baobinhdinh1@gmail.com. Website:https://baobinhdinh.vn
Chung nhan Tin Nhiem Mang