Sản vật tiến Vua

Bình Ðịnh có nhiều món ngon góp phần làm phong phú ẩm thực vùng miền của Việt Nam, trong đó có không ít món ăn, sản vật từng là món ngon tiến vua một thời như bún song thằn An Thái, chình mun Châu Trúc, chè An Toàn…

Bún song thằn

Bún song thằn được chế biến từ đậu xanh. Loại bún đặc biệt này có xuất xứ từ làng nghề sản xuất bún, bánh truyền thống An Thái (xã Nhơn Phúc, TX An Nhơn). Theo các hộ gia đình giữ nghề làm bún song thằn, nguyên liệu tốt nhất để làm bún là loại đậu xanh trồng ở bờ soi ven sông từ vùng thượng nguồn sông Côn (Gia Lai) xuống Vĩnh Thạnh, Tây Sơn, xuôi về An Nhơn. Chất lượng bún tốt nhất khi sử dụng nguồn nước ven sông Côn để làm. Sự kết hợp đó tạo ra điều đặc biệt riêng cho bún song thằn An Thái. Bún song thằn An Thái được chế biến thành nhiều món ngon như bún song thằn xào lòng gà, bún song thằn xào gạch cua, xào thịt bò… Hương vị thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao, bún song thằn An Thái được bán trên thị trường với giá 200 nghìn đồng/kg.

Bún song thằn An Thái.

Chình mun đầm Châu Trúc

Dân gian lưu truyền, chình mun hay còn gọi là chình đen ở đầm Châu Trúc (đầm Trà Ổ) ở xã Mỹ Châu, huyện Phù Mỹ xưa kia là một trong những món ngon tiến Vua. Chình mun Châu Trúc là loại cá da trơn di cư từ biển vào trong vùng nước lợ và nước ngọt. Tuy nhiên, những con chình ở sâu trong đầm luôn là những con chình cho hương vị ngon ngọt nhất, riêng chình mun thì độ đậm đà rất đặc biệt. Theo dân gian, thịt, xương, máu và mỡ cá chình có vị ngọt, tính bình, vừa là món ăn ngon vừa là dược liệu có tác dụng bồi bổ cơ thể, phòng ngừa phong thấp…

Chình mun đầm Châu Trúc.

Theo người dân địa phương, món chình ngon nhất là khi chế biến từ con chình còn sống. Chình mun có thể chế biến được nhiều món ăn ngon, như: Chình nướng, chình xào xả ớt, chình kho nghệ, chình um chuối… kèm theo những gia vị, như: Sả, ớt, hành hương, rau răm, khế… Các món chình được chế biến có những hương vị riêng, với vị đặc trưng của thịt cá chình dai, ngọt, cộng với vị chua cay, ngọt bùi, béo ngậy của các loại gia vị sẽ khiến người ăn hít hà, tấm tắc.

Bào ngư, hải sâm biển

Bào ngư (còn gọi là ốc cửu khổng), hải sâm (còn gọi là dưa chuột biển, đỉa biển, rum biển) là những loại hải sản sống dọc các rạn san hô dưới đáy biển dọc các vùng biển Việt Nam nói chung, Bình Định nói riêng; là những sản vật gần như chỉ dành cho giới có nhiều tiền. Những vụ khai thác tốt nhất, theo lệ xưa, chức dịch trong làng thường báo cáo lên trên để theo lệnh, chọn những loại có phẩm cấp thượng đẳng đem tiến vua.

Bào ngư, hải sâm biển.

Ngày nay, hải sâm và bào ngư là những loại hải sản được rất nhiều du khách ưa dùng khi đến các điểm du lịch biển ở TP Quy Nhơn như: Nhơn Hải, Nhơn Lý. Bên cạnh các món ăn ngon, bổ dưỡng được chế biến tại chỗ, như: Bào ngư nướng mỡ hành, bào ngư sống chấm mù tạt, cháo bào ngư, cháo hải sâm…, bào ngư và hải sâm được chế biến sạch và ngâm rượu để uống, có tác dụng tăng cường khí huyết, giúp ăn ngủ ngon.

Chè tiến vua An Toàn

Chè xanh ở An Toàn (An Lão) hay còn được gọi là chè Gia Long, là một vùng chè tự nhiên nằm sâu giữa khu bảo tồn thiên nhiên An Toàn. Khu đồi chè Gia Long rộng 1,9 ha, có những gốc chè cao hơn 30 m, đường kính hơn 1 m. Chè xanh An Toàn có màu đậm, lá vo nấu nước có vị đắng đầu lưỡi, ngọt hậu. Để bảo tồn và phát huy giá trị của cây chè xanh tự nhiên, UBND huyện An Lão đã quy hoạch và bảo tồn vùng chè, xây dựng sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm)  - chè An Toàn gắn với việc phát triển du lịch.

Chè tiến Vua An Toàn.

QUANG BẢO - BẢO MINH