Người ươm trồng sâm Bố Chính
Sau khi trồng thành công 5 ha cây sâm Bố Chính, cung ứng khoảng 100 nghìn cây sâm giống ra thị trường, thu về hơn 1 tỷ đồng, anh Trần Minh Tâm, 50 tuổi, ở khu phố Kim Châu, phường Bình Định (TX An Nhơn) tiếp tục thực hiện dự án đầu tư mô hình nhà vườn liên kết trồng sâm Bố Chính, ươm trồng và sản xuất dòng sản phẩm trà hoa sâm, rượu sâm tổng hợp.
7 cây sâm Bố Chính và “ngày đơm bông”
Trồng sâm Bố Chính là nghề thứ… 26 mà anh Trần Minh Tâm kinh qua. Trước đó, anh phiêu bạt làm đủ nghề, từ thợ mộc đến trồng hoa cúc, trồng nấm, bán quán nhậu, sản xuất bánh trung thu, làm bột nhang… Trong từng ấy nghề, không ít công việc đem lại cho anh nguồn thu nhập ổn định. Nhưng cũng đôi lần anh lâm vào cảnh “khuynh gia bại sản”. Thành công không tự mãn, hài lòng đã đành, mà cả những thất bại cũng chưa bao giờ khiến anh Tâm ngã lòng. Tháng 2.2021, anh bắt tay vào việc trồng, phát triển cây sâm Bố Chính.
Sâm Bố Chính “bén rễ”, hứa hẹn đem lại thu nhập cao cho anh Tâm. Ảnh: T.LỢI
Cây sâm Bố Chính những tưởng chỉ sinh trưởng tốt ở các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình, nhưng bất ngờ lại bén rễ tươi tốt ngay ở xứ Nẫu. Anh có bí quyết gì không?
- Thật lòng mà nói, không có bí quyết gì hết! Đầu năm 2021, một người quen tặng tôi 7 cây sâm Bố Chính lấy từ tỉnh Quảng Bình về. Giữa thời điểm dịch Covid-19 đang diễn ra, ít bận bịu nên tôi đem về trồng thử ở vườn nhà, cây sinh trưởng phát triển tốt tươi ngay. Khoảng 6 tháng sau, tất cả 7 cây sâm đều cho củ và trái. Sau khi lấy củ, toàn bộ hạt được tôi phơi và nhân giống, tiếp tục trồng khảo nghiệm chừng 200 m2 ở khu đất tái định cư thuộc tổ 4, khu vực Kim Châu. Hầu hết cây sâm đều có tốc độ phát triển khá nhanh.
Nhận thấy tiềm năng sinh lợi quá tốt, tháng 2.2022, tôi bàn với gia đình, quyết định thuê thêm đất để mở rộng diện tích gieo trồng lên 7.000 m2 (tương đương 14.000 cây). Chỉ sau 7 tháng, cả cánh đồng sâm đã ra hoa, cho củ và trái.
Cây sâm Bố Chính đến với anh như một cơ duyên dễ dàng vậy sao?
- Không có bí quyết thì không hẳn là dễ đâu nhà báo! Trồng vài mươi cây nó khác với trồng để lấy sản phẩm hàng hóa. Tôi phải cất công tự chắt lọc kinh nghiệm, tìm kiếm thông tin, kiến thức về quy trình chọn giống, nhân giống, chăm sóc bằng cách mày mò tìm hiểu trên internet, tìm mua các sách, tài liệu liên quan để tìm hiểu dược tính, cách ươm giống, nuôi cấy, sinh trưởng và thị trường cho loài sâm Bố Chính.
Anh đã có trong tay 5 ha cây sâm Bố Chính trồng ở phường Bình Định (TX An Nhơn) và xã Cát Trinh (huyện Phù Cát). Cây sâm Bố Chính hứa hẹn sẽ từng bước thay thế các loại cây trồng có năng suất, giá trị kinh tế thấp trên địa bàn…
- Với những gì đang diễn ra, tôi thấy cây sâm Bố Chính khá thích hợp canh tác trên chân đất phù sa ở Bình Định. Ngoài củ sâm ra, còn có thể dùng hoa và lá làm trà sâm, chế biến mỹ phẩm… Tuy vậy, để loài cây này đạt năng suất cao phải có sự đầu tư kỹ lưỡng, nhất là chú trọng khâu làm đất, chăm sóc cây.
Đây là loại cây dược liệu nên trong quá trình trồng, tôi canh tác theo lối tự nhiên, không sử dụng phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học và áp dụng kỹ thuật tưới phun sương, tưới tiết kiệm. Có như vậy, chất lượng củ sâm và các sản phẩm từ cây sâm Bố Chính mới bảo đảm an toàn cho sức khỏe người sử dụng.
Hiện nay, có nhiều người trong tỉnh liên hệ mua cây giống sâm Bố Chính của tôi về trồng. Để thuận lợi cho việc “truy xuất nguồn gốc”, vừa qua, tôi đã đăng ký thành lập công ty chuyên bán cây sâm Bố Chính, hướng dẫn kỹ thuật trồng và bao tiêu sản phẩm toàn quốc (Công ty TNHH MTV Sâm Bố Chính Tâm Linh, địa chỉ 22/01 đường Ngô Đức Đệ, phường Bình Định, TX An Nhơn). Công ty cũng ký hợp đồng cung cấp giống và bao tiêu sản phẩm với một đối tác muốn trồng 40 ha ở tỉnh Gia Lai.
Tạo dựng thương hiệu sản phẩm
Để khai thác tối đa giá trị từ cây sâm Bố Chính, anh Tâm đã xây dựng kế hoạch, trình cấp thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư mô hình nhà vườn liên kết trồng sâm Bố Chính, ươm trồng và sản xuất sản phẩm trà hoa sâm, rượu sâm tổng hợp. Đồng thời, anh đã làm hồ sơ gửi Sở KH&CN, trình Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm.
Tại cuộc thi Nông dân khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Bình Định lần thứ I - 2022, dự án của anh đã được Hội đồng giám khảo chấm giải nhất, vậy anh sẽ...
- Vâng, tôi rất vui vì điều này. Tôi đang triển khai dự án bao gồm cả phần ươm trồng và xây dựng nhà xưởng chế biến, với vốn đầu tư hơn 22 tỷ đồng. Tháng 4 này, công ty bắt đầu xây dựng nhà xưởng ở khu đất thuộc tổ 3, khu phố Kim Châu. Nhà xưởng rộng khoảng 500 m2, được lắp đặt hệ thống dây chuyền máy móc các loại, trong đó có máy băm, máy rửa, máy hấp sấy, máy nghiền, đóng gói. Bên cạnh sản xuất, kinh doanh các dòng sản phẩm từ cây sâm Bố Chính, công ty luôn sẵn sàng cung cấp cây giống cho bà con muốn liên kết cùng trồng và chuyển giao công nghệ.
Hiện nay, công ty đăng ký xây dựng sản phẩm OCOP, nhãn hiệu; đồng thời xây dựng đội ngũ marketing, thường xuyên tham gia gian hàng trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP do Sở KH&CN, Sở Công Thương, TX An Nhơn… tổ chức, nhằm quảng bá, giới thiệu sản phẩm, kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.
Hiện nay, tôi đã thuê 10 - 15 lao động làm việc, chủ yếu là tưới cây, nhổ cỏ, bắt sâu. Thời gian đến, khi nhà xưởng xây dựng hoàn chỉnh, diện tích trồng sâm Bố Chính được mở rộng, dự tính có thêm 40 lao động vào làm việc, mức thu nhập dự kiến từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng.
Cảm ơn anh, chúc anh và công ty gặt hái nhiều thành công!
TRỌNG LỢI (Thực hiện)