Thành công nhờ nhạy bén, dám nghĩ, dám làm

Sau nhiều năm bền bỉ theo đuổi mô hình kinh tế vườn, đến nay, ông Ðặng Văn Cấp, 74 tuổi, ở thôn Thạch Long 1, xã Ân Tường Ðông (huyện Hoài Ân) đã có 10 ha hồ tiêu và các loại cây ăn quả đang cho thu hoạch. Từ chỗ khó khăn, gia đình ông trở nên giàu có với thu nhập mỗi năm xấp xỉ 500 triệu đồng.

Bệ phóng từ cây hồ tiêu

Để mô hình trồng cây hồ tiêu và các loại cây ăn quả phát triển tốt như hôm nay, lão nông Đặng Văn Cấp phải nhiều lần chuyển đổi cơ cấu cây trồng mới gặt được quả ngọt.

● Ông có thể chia sẻ về quá trình khởi nghiệp...

- Tôi thuộc diện “sinh sau đẻ muộn” về phát triển kinh tế vườn. Năm 1989, tôi chọn cây dừa ta để khởi nghiệp. Sau khi khai hoang, san ủi xong 10 ha đất, tôi trồng ngay 1.200 cây dừa. Lúc này, tôi 41 tuổi - không còn trẻ (cười)! Sau 6 năm trồng và chăm sóc, cây dừa cho quả nhưng giá ngoài thị trường thời điểm đó thấp, kéo dài nhiều năm sau. Có thời điểm dừa bán chưa được 2.000 đồng/trái… Sau đó, tôi chuyển sang trồng cây điều, cây keo lai, nhưng không sáng sủa hơn.

Ông Cấp thường xuyên theo dõi quá trình sinh trưởng của cây hồ tiêu.  Ảnh: TRỌNG LỢI

Năm 2016, trong một lần vào Bình Phước thăm con, thấy bà con trong đó trồng cây hồ tiêu cho leo trụ rất hiệu quả. Nghĩ ở nhà có hàng trăm cây dừa được trồng trước đó, tôi bàn với vợ cầm sổ đỏ nhà vay vốn trồng tiêu. Được vợ ủng hộ, tôi mua giống về trồng 200 cây hồ tiêu và cho tiêu bám vào thân cây dừa. Ba năm sau, tiêu bắt đầu cho thu hoạch. Rất mừng, ngay vụ đầu tiên, tôi đã thu được 400 kg, bán với giá 200 nghìn đồng/kg, thu được lãi khá!

Thấy cây hồ tiêu nhiều triển vọng, tôi tiếp tục nhân giống, mở rộng diện tích, đến nay, có 7.000 trụ hồ tiêu đang cho thu hoạch, mỗi năm tôi thu về hơn 1 tỷ đồng.

● Ông đã không độc canh cây tiêu…

- Nhận thấy giá mua hột tiêu có xu hướng giảm, trong khi một số loại cây ăn quả, như bưởi da xanh, quýt đường… được thị trường ưa chuộng, năm 2019, tôi trồng thử 30 cây bưởi da xanh và phát triển lên 1.000 cây khi nhận thấy khí hậu, thổ nhưỡng Hoài Ân rất phù hợp với loại cây này. Từ năm 2022 đến nay, quỹ đất còn trống nên tôi trồng tiếp 150 cây dâu da, 30 cây sầu riêng. Hiện nay, sầu riêng đã cho trái bói; dâu da thu hoạch được 1 năm.

Sau thời gian trồng, chăm sóc, 150 cây dâu da đã cho thu hoạch. Ảnh: TRỌNG LỢI

● Hẳn ông có bí quyết chăm sóc từng loại cây trồng?

- Bí quyết nghe có vẻ “đao to búa lớn”, tôi biết tới đâu làm tới đó thôi! Trong sản xuất, tôi coi trọng các yếu tố “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Nước tưới là yếu tố quyết định sự sinh trưởng của cây. Do vậy, tôi đào giếng lấy nước bơm tưới hằng ngày; sau đó nâng cấp hệ thống tưới nước nhỏ giọt dưới gốc cây, đảm bảo nước tưới vào mùa khô và thoát nước vào mùa mưa.

Vườn bưởi da xanh trái vụ của ông Cấp đã sẵn sàng phục vụ thị trường cuối năm. Ảnh: TRỌNG LỢI

Trước khi trồng một giống cây mới, tôi phải nghiên cứu, thuê cả chuyên gia về kiểm tra điều kiện đất đai, thổ nhưỡng rồi trồng thử nghiệm. Trong quá trình chăm sóc, tôi ưu tiên dùng phân hữu cơ, hạn chế sử dụng phân vô cơ, giúp cải tạo và tăng độ phì nhiêu cho đất, cây phát triển tốt.

Thất bại là “mẹ” thành công

Tổng doanh thu từ mô hình kinh tế vườn của ông Đặng Văn Cấp hơn 1,5 tỷ đồng/năm. Sau khi trừ chi phí, ông lãi ròng từ 450 - 500 triệu đồng, giúp gia đình có “của ăn của để”.

● Trong phát triển sản xuất, người thành công đến mấy cũng có lúc từng thất bại, còn ông thì sao…

- Giai đoạn khởi nghiệp kinh tế vườn với cây dừa ta là khó khăn nhất! Hồi đó, tôi ấp ủ trồng xong vùng nguyên liệu sẽ xây dựng một nhà máy sơ chế, sản xuất dầu dừa cung ứng cho thị trường trong nước, kể cả xuất khẩu. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ dầu dừa giảm mạnh, ý tưởng này phải gác lại. Sau đó, tôi chuyển sang trồng cây điều và cây keo lai, cũng không hiệu quả! Số tiền “chôn vào đất” khi đó rất nhiều, nhưng không thu được gì, khiến cuộc sống gia đình khá chật vật.

Trong rủi có may, giai đoạn này, tôi đầu tư 2 lò gạch thủ công ở xã Ân Tường Đông và xã Ân Nghĩa. Nguồn thu từ việc bán gạch giúp tôi cáng đáng chuyện kinh tế gia đình và nuôi các con ăn học đến nơi đến chốn. Tôi nghĩ: Người phụ đất chứ đất không bao giờ phụ người! Nếu mình cùng ăn, cùng ở, bám đất thì đất sẽ “trả công” mình xứng đáng.

● Ông đúng là đa năng, nhạy bén…

- Tôi là thợ đụng, đụng đâu làm đó (cười)! Trước khi gắn bó với nghề làm vườn, tôi từng có thời gian làm kế hoạch ở HTX Nông nghiệp Ân Tường Tây; làm thủy lợi xây dựng hồ, đập quy mô vừa và nhỏ; trồng cây kiểng. Nghề làm gạch là nguồn trợ vốn đắc lực giúp tôi thực hiện mô hình trồng cây hồ tiêu, kết hợp cây ăn quả như hôm nay.

Sống không chỉ riêng cho mình

Ông Đặng Văn Cấp là điển hình nông dân sản xuất giỏi cấp tỉnh. Năm 2022, ông được UBND tỉnh tặng bằng khen về thành tích tiêu biểu trong phong trào phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Hoài Ân. Năm 2023, ông là một trong số ít nông dân Bình Định được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen vì có mô hình sản xuất hiệu quả và ổn định, giúp đỡ nhiều hộ nông dân giảm nghèo và tạo việc làm cho nhiều người. Với quan điểm “sống không chỉ riêng cho mình”, ông tích cực tham gia công tác xã hội, đóng góp quỹ vì người nghèo, quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ khuyến học, quỹ phòng chống thiên tai và ủng hộ vật chất cho thanh niên lên đường nhập ngũ…

● Hẳn ông rất vui vì những đóng góp của mình được ghi nhận…

- Tôi rất vinh dự vì những nỗ lực, cố gắng của mình được ghi nhận. Tuy nhiên, cũng cảm thấy áp lực phải làm sao để luôn xứng đáng với các danh hiệu, tiếp tục phát triển kinh tế hơn nữa, để đóng góp nhiều hơn cho gia đình và xã hội…

Lão nông Đặng Văn Cấp vui mừng khi cây quýt đường đang cho rộ quả. Ảnh: TRỌNG LỢI

● Nhiều nông dân cũng ước mơ làm giàu từ đồng đất quê hương như ông...

- Hiện tại, có 7 lao động đang làm việc ổn định cho tôi với mức thu nhập 6 triệu đồng/tháng và khoảng 60 lao động thời vụ, chủ yếu làm trong mùa thu hoạch.

Tôi thấy, nhiều hộ trong thôn, xã có nhu cầu thoát nghèo nhưng chưa nắm bắt được kỹ thuật trồng trọt, nên luôn chia sẻ, hướng dẫn họ chân thành. Đến nay, có 5 hộ làm ăn hiệu quả, vươn lên thoát nghèo, làm giàu. Đây là niềm vui lớn, là hạnh phúc của tôi, vì ngày càng có nhiều nông dân cùng biết cách làm giàu như mình…

● Để làm kinh tế vườn thành công, theo ông, nông dân cần phải làm gì?

- Nông dân phải dám nghĩ, dám làm; kiên trì, chuyên cần trong lao động, sản xuất. Nhưng trong thời đại có nhiều thứ thay đổi rất nhanh như bây giờ, nông dân cũng phải nhạy bén với thị trường, biết nhìn nhận và đánh giá thị trường để làm ra các loại nông sản có giá trị cao, được thị trường chấp nhận. Sản phẩm mình làm ra phải có nơi tiêu thụ cụ thể, rõ ràng; ký kết bao tiêu sản phẩm với mức giá sàn phù hợp, tránh tình trạng “được mùa mất giá” hoặc “mất mùa mất giá”… Nhà nước cần có thêm chính sách, nhất là hỗ trợ vốn vay phát triển trồng trọt để nông dân có cơ hội tiếp cận, thụ hưởng hết các chính sách…

● Cảm ơn ông. Chúc ông gặt hái thêm nhiều thành công!

TRỌNG LỢI (Thực hiện)