Khi yêu thương bắt đầu…
Mở một cánh cửa để bước vào thế giới trẻ thơ, tưởng dễ, mà thực ra khó vô cùng nếu không có tình yêu thương, sự thuần hậu. Nhà văn Trung Sỹ đã tự đúc cho mình một chiếc chìa khóa, trong suốt lấp lánh, dẫn lối về phía trẻ thơ, chan hòa trong sự gắn nối vô hình đầy duyên mệnh ấy. Thung lũng Đồng Vang (Nhà xuất bản trẻ, 2022) của anh là tập truyện dài khởi thủy từ mầm yêu thương con trẻ, từ những câu chuyện ngỡ như vụn vặt nhưng đầy sự kết dính trong trí tưởng tượng, đã nghiễm nhiên cấp “căn cước công dân” cho nhà văn bước vào định cư trong thế giới thần tiên thơ trẻ.
Thung lũng Đồng Vang là gợi dẫn từ những chuyện kể có thật, của những con người có thật mà Trung Sỹ góp nhặt trong những lúc “rong chơi” ở vùng cao, làm bạn cùng các em nhỏ. Một thung lũng đẹp mê hồn, một xóm núi nhỏ có ngôi trường cạnh bên dòng sông, có thôn bản bình yên nơi người Tày và người Kinh cộng sinh. Đồng Vang mở ra bao câu chuyện kỳ thú, như chuyện xóm rèn gõ búa ra mưa, chuyện đốt lửa dưới gốc trám để quả trám chín tự rụng xuống… Đồng Vang có những thế hệ con người bên nhau, như ông Kiền với bao ký ức về chiến trường K; thầy Thức, cô Vi vốn là dân Hà Nội tình nguyện lên vùng cao dạy học, đầy nhiệt huyết và tình yêu thương. Đặc biệt, ở đó có những bạn trẻ đang lớn lên với bao ham thích khám phá như các trò nhỏ Thụy, Thảo, Dực, Linh, Trương, Loan… Nghịch ngợm nhưng cũng đầy sự lém lỉnh dễ thương, thế giới mà những đứa trẻ bày ra với những “phi vụ” hết sức nghiêm túc khiến người đọc phải bật cười bởi sự hồn nhiên, đáng yêu của chúng.
Trung Sỹ đã đường hoàng mở cánh cửa bước vào thế giới trẻ thơ. Anh có lối viết chắc gọn nhưng có lúc đầy những bay bổng lãng mạn, như đoạn văn mô tả cảnh Thụy đi săn chuồn chuồn ngô chẳng hạn: “Đôi cầu mắt khổng lồ màu lục bảo ngoắc tới ngoắc lui. Cái đuôi dài khoang đen khoang vàng chanh, với cặp thùy đuôi cân đối viền đẹp như vẽ. Trời càng nắng to, cái đuôi càng chổng, vếch tít lên trời. Đôi cánh mỏng lấp lánh, thỉnh thoảng chợt nhòe, chói rung lấp lánh sáng. Ấy là nó muốn dợm bay, định đuổi mồi khi có một con bọ, con ong nào đó vừa lướt qua. Tóm được con chuồn chuồn ngô là cả một kỳ công. Những trưa hè bêu nắng, Thụy luồn trong các khu vườn xóm núi bẻ dái mít lấy nhựa, quấn đầy đầu mút cái que dài mảnh. Rồi nín thở hồi hộp len lén đến đằng sau bờ rào, nơi con chuồn chuồn ngô đang đậu. Cái đầu cần dính nhựa thò ra, run run khi gần chạm đến đôi cánh mỏng, trong tiếng hù xùy của con Thảo đang lải nhải gần đó: Chuồn chuồn có cánh thì bay/ Kẻo thằng cu Thụy bắt mày đi tu”.
Thung lũng Đồng Vang cấy những mầm tích cực, để những yêu thương từ thung lũng trong trang sách ấy khe khẽ róc rách, mát lành tâm hồn người đọc. Đầu năm 2023, tập truyện này của nhà văn Trung Sỹ đã được Hội Nhà văn Việt Nam trao Giải thưởng Văn học Thiếu nhi, như một ghi dấu và khẳng định.
VÂN PHI