TS NGUYỄN HỮU LỆ, CHỦ TỊCH TMA TECH GROUP:

Người đam mê sách & hiện vật văn hóa dân gian

Bên cạnh công việc xây dựng, phát triển phần mềm, TS Nguyễn Hữu Lệ - Chủ tịch TMA Tech Group có niềm đam mê sách và sưu tầm hiện vật văn hóa dân gian, đặc biệt là những hiện vật liên quan đến miền Trung - Tây Nguyên.

Đến thăm tòa nhà TMA tại Công viên phần mềm Quang Trung (TP Hồ Chí Minh) và Công viên Sáng tạo TMA tại thung lũng Quy Hòa (TP Quy Nhơn), nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi chứng kiến toàn bộ không gian thoáng rộng ở tầng trệt lại là nơi trưng bày những giá sách như một thư viện với nhiều chủ đề, cùng những bộ sưu tập hiện vật như một bảo tàng văn hóa dân gian thu nhỏ.

TS Nguyễn Hữu Lệ chia sẻ, thư viện sách và phòng trưng bày hiện vật là nơi để ông giới thiệu đến bạn bè, đặc biệt là đối tác nước ngoài hiểu thêm về đất nước, lịch sử - văn hóa con người Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên công ty tiếp cận tìm hiểu lịch sử - văn hóa của dân tộc. Trong những câu chuyện giữa tôi với ông, dù ở TP Hồ Chí Minh hay Quy Nhơn, thì trong tất cả các lần đều có chủ đề sách và văn hóa dân gian.

SÁCH LÀ TÌNH YÊU CỦA TÔI

* Anh có thể cho biết, là một nhà khoa học chuyên ngành viễn thông, rất bận rộn với một tổ hợp phần mềm lớn, vì sao anh lại có thể sắp xếp thời gian để đọc sách và nhất là đó lại là sách lịch sử - văn hóa?

- Có thể anh không tin, hoặc thấy rất khó tin nhưng ngoài đam mê xây dựng phát triển phần mềm, tôi có niềm đam mê đọc sách, nhất là sách viết về lịch sử - văn hóa. Tôi luôn dành cho mình một khoảng thời gian nhất định để yêu sách! Xin phép anh được dùng từ như thế vì tôi cho rằng với sách phải như thế mới xứng tầm.

Tại tòa nhà TMA ở Công viên phần mềm Quang Trung, TP Hồ Chí Minh và Công viên Sáng tạo TMA ở Bình Định, ngay ở tầng trệt, không gian mặt tiền đầu tiên khi khách và đối tác đến với chúng tôi, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt họ là khu trưng bày, gồm các phòng được thiết kế thông thoáng và trang trọng với những tủ, kệ trưng bày về sách khang trang, hiện đại, ngăn nắp. Sách được bày trí theo từng chủ đề, thời gian và chủng loại, trong đó có những tư liệu về Trường Sa, Hoàng Sa, nhiều sách về lịch sử - văn hóa của quê hương Bình Định và lịch sử - văn hóa dân tộc.

Sách đã giúp tôi tự học, tự bồi dưỡng, nuôi dưỡng ước mơ, là chìa khóa mở cánh cổng của tri thức đưa tôi đến thành công hôm nay. Không chỉ vậy, sách còn đem lại cho cuộc sống của tôi những điều thú vị, là hành trang trong cuộc sống, có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong đời sống của tôi. Tôi muốn giới thiệu TMA như thế!

* Như vậy hẳn anh có nhiều kỷ niệm với tình yêu này…

- Những năm 60 của thế kỷ trước, khi học phổ thông ở TX Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, tôi thường mon men tới những hiệu sách và len lén ghé vào “đọc cọp”. Không có tiền mua sách, tôi rủ mấy cậu bạn hùn tiền mua cuốn nọ cuốn kia để đọc. Tôi thưa thật là nhờ ham đọc sách tôi mới học giỏi, thi đậu cao và giành được học bổng đi du học. Tôi có thể đọc sách mọi lúc mọi nơi, từ thói quen trở thành niềm đam mê bất tận lúc nào không biết. Tôi trở thành người quen của nhiều nhân viên nhà sách lớn ở TP Hồ Chí Minh cũng vì tình yêu này. Trung bình mỗi tuần, tôi đọc hết một cuốn sách. Với tôi sách chính là chìa khóa thành công.

TS Nguyễn Hữu Lệ (người đội mũ) chia sẻ với GS Trần Văn Khê (người ngồi xe lăn) ý tưởng của mình trong việc dành những không gian đẹp tại cơ sở làm việc để trưng bày sách và hiện vật văn hóa dân gian Việt Nam. Ảnh: TMA

TỪ CỘI NGUỒN DÂN TỘC ĐẾN TÌNH NHÂN LOẠI !

* Xuất phát từ đâu anh có niềm đam mê sưu tầm và trưng bày hiện vật văn hóa dân gian, thưa anh?

- Tôi xuất thân từ vùng cồn cát ven biển xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tuổi thơ gắn với đồng ruộng quê nghèo. Bố mẹ tôi nhờ cái cày, cái cuốc, cối xay lúa, cối giã gạo nuôi anh chị em tôi khôn lớn. Ký ức tuổi thơ làng quê in đậm trong tôi, nên tôi rất yêu hiện vật văn hóa dân gian. Khi tôi lớn lên cùng với tình yêu quê hương, xứ sở, tôi hiểu những hiện vật văn hóa như thế chứa đựng nhiều thông điệp lịch sử - văn hóa - nghệ thuật của tộc người, của quê hương, của đất nước mình. Việc sưu tầm cổ vật của tôi còn mang ý nghĩa góp phần lưu giữ, bảo tồn và giới thiệu những di sản quý giá của dân tộc đến với mọi người.

Tại các cơ quan của mình, tôi luôn dành một phần không gian thoáng đãng, vị trí trang trọng để giới thiệu hiện vật văn hóa dân gian của các dân tộc Kinh, Champa, Ê đê…, hàng chục chiếc trống cổ khá lớn. Những chiếc trống bịt bằng da trâu, da voi, da tê giác, mỗi trống được bịt hai bộ da bao phủ cả tang trống; tang trống không ghép mà làm từ những thân cây lớn khoét rỗng và vẫn còn giữ nguyên nét tinh xảo trong chế tác của người thợ xưa. Đây là bộ sưu tập hiếm quý. Tôi cho trưng bày những chiếc thuyền độc mộc đến bộ đàn đá cổ, chiếc đàn t’rưng, giàn cồng chiêng… Tôi muốn người xem thấy rằng những giá trị văn hóa ấy là sự tổng hòa, là biểu trưng của tinh thần cố kết cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

* Xin được hỏi thật và mong anh đáp thật: Sách, hiện vật văn hóa dân gian có giúp anh trong lĩnh vực kinh doanh và các mối tương tác làm ăn?

- Cái này đơn giản mà anh! (Cười) Nghề của mình đang làm tất nhiên mình phải am hiểu rồi, còn hiểu biết văn hóa là để giao tiếp, bồi dưỡng nhân cách, lối sống và hiểu biết lịch sử giúp mình không quên quá khứ, nguồn cội tổ tiên. Tôi đã đi rất nhiều nước, đến rất nhiều nơi, chìa khóa giúp tôi giao tiếp chính là vốn kiến thức về lịch sử - văn hóa những vùng đất đó. Gặp nhau không phải là cái bắt tay hay một lời chào, mà gặp nhau là để chia sẻ văn hóa các vùng miền, từ đó hiểu nhau, tin tưởng nhau hơn. Khi mình thấu cảm được cội nguồn của chính dân tộc mình thì mình sẽ đến được với nhân loại!

Ở cả hai cơ sở lớn của TMA - Tòa nhà TMA ở Công viên phần mềm Quang Trung, TP Hồ Chí Minh và Công viên Sáng tạo TMA ở Quy Nhơn - Bình Định, như đã kể, tôi đều ưu tiên dành riêng một không gian đẹp để trưng bày sách và hiện vật văn hóa dân gian. Phòng trưng bày cổ vật, tranh và sách cũng chính là nơi để tôi giới thiệu đến bạn bè, và đặc biệt là đối tác nước ngoài hiểu thêm về lịch sử, văn hóa đất nước con người Việt Nam khi họ đến với TMA. Và thú thật, khách của tôi ai cũng yêu Việt Nam hơn một chút từ đây. Còn tôi, tôi thấy hạnh phúc vì điều đó!

NGUYỄN THANH QUANG (Thực hiện)